Filtr cząstek stałych DPF jest jednym z kluczowych elementów układu wydechowego w silnikach Diesla, odpowiadającym za wychwytywanie i eliminację sadzy ze spalin. Aby zachować sprawność filtra, konieczne jest jego regularne wypalanie, czyli proces regeneracji polegający na spaleniu zgromadzonej sadzy w wysokiej temperaturze. Cały proces jest ściśle kontrolowany przez sterownik silnika, który korzysta z szeregu czujników, w tym z czujników temperatury spalin. Ich rola jest nie do przecenienia, ponieważ to właśnie na podstawie ich odczytów sterownik decyduje o rozpoczęciu, przebiegu i zakończeniu procesu wypalania DPF.
Błąd czujnika temperatury spalin może mieć bezpośredni wpływ na skuteczność i częstotliwość regeneracji filtra DPF. Współczesne silniki są wyposażone w co najmniej jeden, a często kilka czujników temperatury spalin, rozmieszczonych przed i za filtrem DPF, a także przed katalizatorem. Czujniki te monitorują rzeczywistą temperaturę gazów wylotowych, a ich sygnały trafiają do komputera sterującego silnikiem. Na podstawie tych danych sterownik ocenia, czy warunki do wypalania filtra są odpowiednie – najczęściej wymagana jest temperatura powyżej 550–600°C.
Jeśli czujnik temperatury spalin ulegnie awarii, jego wskazania mogą być błędne lub całkowicie niemożliwe do odczytania przez sterownik. W takiej sytuacji komputer silnika nie jest w stanie prawidłowo ocenić, czy filtr osiągnął wymaganą temperaturę do rozpoczęcia lub kontynuowania procesu wypalania. Może to skutkować dwoma scenariuszami: albo proces regeneracji nie zostanie w ogóle zainicjowany, albo zostanie przerwany w nieodpowiednim momencie. W obu przypadkach sadza gromadzi się w filtrze, co prowadzi do jego stopniowego zapychania.
Charakterystycznym objawem problemów z wypalaniem DPF spowodowanych błędem czujnika temperatury spalin jest częste pojawianie się komunikatów ostrzegawczych na desce rozdzielczej, takich jak „filtr DPF zapchany”, „regeneracja nieudana” czy „check engine”. Dodatkowo można zaobserwować spadek mocy silnika, zwiększone zużycie paliwa, nierówną pracę jednostki napędowej oraz częstsze przechodzenie silnika w tryb awaryjny. W skrajnych przypadkach może dojść do całkowitego zapchania filtra i konieczności jego wymiany, co wiąże się z wysokimi kosztami.
Warto zaznaczyć, że błąd czujnika temperatury spalin nie zawsze jest jednoznacznie sygnalizowany przez komputer pokładowy. Zdarza się, że sterownik nie rejestruje błędu czujnika, jeśli ten podaje wartości mieszczące się w dopuszczalnym, choć nieprawidłowym zakresie. W takich przypadkach diagnostyka wymaga użycia specjalistycznego sprzętu diagnostycznego, który pozwala na odczytanie rzeczywistych wartości temperatury spalin i porównanie ich z oczekiwanymi parametrami pracy silnika.
Naprawa problemu polega na wymianie uszkodzonego czujnika temperatury spalin na nowy, zgodny z zaleceniami producenta pojazdu. Po wymianie konieczne jest wykasowanie błędów z pamięci sterownika oraz przeprowadzenie testu regeneracji DPF, aby upewnić się, że system działa prawidłowo. Regularna kontrola stanu czujników oraz szybka reakcja na pierwsze objawy problemów pozwalają uniknąć kosztownych napraw i przedłużyć żywotność filtra DPF.
Błąd czujnika temperatury spalin może skutecznie uniemożliwić prawidłowe wypalanie filtra DPF, prowadząc do jego zapchania i poważnych problemów eksploatacyjnych. Diagnostyka i szybka naprawa są kluczowe dla zachowania sprawności układu wydechowego i uniknięcia kosztownych konsekwencji.
