Czy hałas przy biegu wstecznym to norma

Wielu kierowców zauważa, że bieg wsteczny w ich samochodzie pracuje głośniej niż pozostałe przełożenia. Przy wrzuceniu wstecznego często pojawia się wycie, świst albo metaliczny zgrzyt, który może budzić niepokój, szczególnie u mniej doświadczonych użytkowników. Co ciekawe, ten charakterystyczny hałas nie zawsze oznacza awarię. W rzeczywistości w wielu przypadkach jest on całkowicie normalnym zjawiskiem wynikającym z budowy skrzyni biegów i zastosowanego rodzaju przekładni.

Większość nowoczesnych skrzyń ręcznych korzysta z kół zębatych o skośnym uzębieniu w przypadku biegów do jazdy do przodu. Ten typ uzębienia zapewnia cichszą pracę, lepsze zazębienie oraz mniejsze drgania. Bieg wsteczny natomiast, zwłaszcza w starszych i tańszych konstrukcjach, często oparty jest na kołach zębatych prostych, czyli takich, których zęby są ustawione równolegle. Tego rodzaju przekładnia jest prostsza w produkcji, bardziej wytrzymała i nie wymaga synchronizacji, ale generuje wyraźnie słyszalne dźwięki podczas pracy. Dlatego też wielu producentów decyduje się na takie rozwiązanie w biegu wstecznym, który używany jest rzadko i tylko na krótkich odcinkach.

Z tego względu charakterystyczne wycie przy wrzuceniu wstecznego biegu może być całkowicie naturalne. Szczególnie jest to słyszalne w czasie cofania z większą prędkością, podczas jazdy na podjeździe lub przy zwiększonym obciążeniu układu napędowego. W zależności od modelu auta i rodzaju skrzyni, dźwięk ten może przypominać przeciągły świst, wycie przypominające cofający samochód dostawczy albo metaliczne buczenie. Co ważne, o ile hałas nie towarzyszy innym objawom, takim jak zgrzyty, szarpnięcia, trudności w wrzuceniu biegu czy drgania lewarka, nie ma podstaw do niepokoju.

Sytuacja zmienia się jednak wtedy, gdy bieg wsteczny zaczyna zgrzytać przy każdej próbie jego wrzucenia. Może to świadczyć o problemie ze sprzęgłem, które nie rozłącza napędu w pełni, co powoduje trudności w zazębieniu się kół zębatych. W takiej sytuacji należy zwrócić uwagę, czy sprzęgło działa płynnie, czy nie ma trudności z wrzucaniem innych biegów oraz czy pedał pracuje z odpowiednim oporem i zakresem ruchu. Jeżeli pojawiają się problemy również przy innych przełożeniach, należy podejrzewać szerszy problem z układem sprzęgła albo z wybierakiem.

Innym sygnałem ostrzegawczym może być sytuacja, w której bieg wsteczny nie tylko pracuje głośno, ale również wyskakuje podczas jazdy do tyłu. To wyraźna oznaka zużycia zatrzasków lub problemu z wybierakiem. Taka usterka wymaga szybkiej interwencji, ponieważ brak pewnego zazębienia może prowadzić do uszkodzenia kół zębatych. Podobnie niepokojące powinny być stuki i metaliczne trzaski podczas wrzucania wstecznego, które wcześniej nie występowały. Czasem ich przyczyną jest uszkodzone mocowanie skrzyni, poduszka silnika albo wybite elementy cięgien wybieraka, które powodują, że zmiana biegu odbywa się pod nieodpowiednim kątem.

Niektóre modele samochodów mają mechaniczny ogranicznik lub blokadę zapobiegającą przypadkowemu wrzuceniu wstecznego biegu zamiast pierwszego. W tych przypadkach dźwignia wymaga dodatkowego ruchu – naciśnięcia przycisku, podniesienia pierścienia albo przesunięcia w określoną stronę. Jeśli mechanizm ten jest zużyty albo zablokowany, może utrudniać płynne włączenie biegu, co skutkuje zgrzytem lub uderzeniem zębów o siebie. Warto wtedy sprawdzić stan prowadnic dźwigni i ewentualnie zastosować odpowiedni smar albo dokonać regulacji cięgien.

Czasem kierowcy zauważają, że hałas przy biegu wstecznym pojawia się tylko wtedy, gdy samochód jest mocno obciążony albo znajduje się na wzniesieniu. W takich przypadkach może to być efekt zwiększonego napięcia w układzie przeniesienia napędu. Jeśli skrzynia biegów jest mocno zużyta lub jeśli poziom oleju przekładniowego jest zbyt niski, tarcie między zębatkami wzrasta, co przekłada się na większą głośność pracy. Regularna wymiana oleju w skrzyni biegów oraz kontrola jego poziomu to jeden z prostych sposobów na ograniczenie nieprzyjemnych dźwięków, nawet jeśli wynikają one z naturalnej pracy przekładni.

W codziennej eksploatacji bieg wsteczny pełni rolę pomocniczą. Używany jest głównie podczas manewrowania, parkowania i wyjazdów z garażu. Dlatego wielu producentów nie przykłada tak dużej wagi do jego kultury pracy jak w przypadku pozostałych przełożeń. Głośniejsza praca, świst lub wycie mogą być więc całkowicie normalne, ale tylko pod warunkiem, że nie towarzyszą im inne objawy świadczące o uszkodzeniu. Jeżeli natomiast hałas pojawia się nagle, nasila się, albo połączony jest z innymi objawami, warto skonsultować się z mechanikiem i upewnić się, że skrzynia działa prawidłowo.

Redakcja portalu Selected.pl
Jesteśmy zespołem pasjonatów motoryzacji, dziennikarzy i specjalistów technicznych, którzy każdego dnia tworzą rzetelne, praktyczne i unikalne treści dla kierowców. Naszym celem jest dostarczanie sprawdzonych porad, analiz usterek i inspiracji tuningowych - od eksploatacji codziennych aut po historie wyjątkowych projektów. Wierzymy, że wiedza techniczna może być przekazywana przystępnie i ciekawie, a motoryzacja to coś więcej niż tylko środki transportu - to styl życia. Sprawdź kanały social media: