Zapowietrzenie układu smarowania to sytuacja, w której do oleju przedostaje się powietrze, tworząc pęcherze i zakłócając prawidłowy przepływ środka smarnego. W teorii jazda z zapowietrzonym układem smarowania jest możliwa, ale w praktyce jest to skrajnie niebezpieczne i prowadzi do bardzo szybkiego uszkodzenia silnika. Pęcherze powietrza w oleju powodują, że pompa oleju nie jest w stanie utrzymać odpowiedniego ciśnienia, a elementy silnika nie są właściwie smarowane. Efektem jest gwałtowny wzrost tarcia, przegrzewanie się części ruchomych i ryzyko zatarcia silnika. Objawami zapowietrzenia układu smarowania są przede wszystkim spadek ciśnienia oleju widoczny na wskaźniku lub kontrolce, głośniejsza praca silnika, metaliczne stuki oraz szybki wzrost temperatury. Przyczyną zapowietrzenia może być nieszczelność przewodów olejowych, uszkodzenie pompy oleju, zbyt niski poziom oleju w misce, a także nieprawidłowy montaż filtra oleju lub jego uszczelki. W przypadku stwierdzenia zapowietrzenia należy natychmiast zatrzymać pojazd i nie kontynuować jazdy do czasu usunięcia usterki. Próby dalszej eksploatacji silnika z zapowietrzonym układem smarowania niemal zawsze kończą się poważną awarią, wymagającą kosztownego remontu lub wymiany jednostki napędowej. Po usunięciu przyczyny zapowietrzenia konieczne jest odpowietrzenie układu, co najczęściej polega na kilkukrotnym ręcznym obracaniu silnika bez zapłonu i zalaniu świeżego oleju, aż do uzyskania prawidłowego ciśnienia. Regularna kontrola poziomu oleju, szczelności przewodów i stanu pompy oleju to podstawowe działania profilaktyczne, które pozwalają uniknąć tego typu problemów.
