Choć zamarzanie kojarzy się raczej z zimowymi warunkami, w kontekście klimatyzacji samochodowej może ono wystąpić również w ciepłe dni. Układ klimatyzacji jest skomplikowanym systemem, w którym czynnik chłodniczy krąży w zamkniętym obiegu i zmienia swój stan skupienia. Jeśli którykolwiek z jego elementów nie działa prawidłowo, może dojść do zjawiska zamarzania, które najczęściej objawia się nagłym spadkiem wydajności chłodzenia lub całkowitym ustaniem nawiewu zimnego powietrza.
Zamarzanie klimatyzacji to efekt pojawienia się lodu na parowniku lub w jego pobliżu. Parownik to element, przez który przepływa czynnik chłodniczy w fazie gazowej, odbierając ciepło z powietrza przechodzącego przez kanały wentylacyjne. Gdy układ działa prawidłowo, parownik jest zimny, ale nie osiąga temperatury, przy której skrapla się i zamarza wilgoć z powietrza. Problem pojawia się wtedy, gdy dochodzi do nieprawidłowości w sterowaniu temperaturą, przepływie powietrza lub ciśnienia czynnika w układzie.
Jednym z częstych powodów zamarzania parownika jest zbyt niski przepływ powietrza przez jego powierzchnię. Może to być spowodowane przez zatkany filtr kabinowy, zanieczyszczenia w kanałach wentylacyjnych lub uszkodzony wentylator nawiewu. W takich warunkach parownik pozostaje zimny, ale powietrze nie odbiera z niego ciepła w wystarczającym stopniu. Wilgoć zawarta w powietrzu zaczyna się skraplać na jego powierzchni, a przy braku właściwej wymiany ciepła z czasem dochodzi do jej zamarzania. W rezultacie przepływ powietrza zostaje zablokowany przez warstwę lodu, co kierowca odczuwa jako nagłe osłabienie działania klimatyzacji.
Drugą przyczyną może być niewłaściwa ilość czynnika chłodniczego w układzie. Zarówno jego nadmiar, jak i niedobór, wpływają negatywnie na ciśnienia robocze i temperatury pracy poszczególnych komponentów. W przypadku zbyt niskiego ciśnienia, parownik może osiągać temperatury poniżej punktu zamarzania wody, co sprzyja osadzaniu się lodu. W takiej sytuacji konieczna jest weryfikacja szczelności układu i uzupełnienie czynnika do odpowiedniego poziomu, najlepiej w warunkach serwisu klimatyzacji.
Innym czynnikiem prowadzącym do zamarzania może być niesprawność czujnika temperatury parownika lub układu automatycznego sterowania klimatyzacją. Czujnik ten ma za zadanie monitorować temperaturę i zapobiegać zbyt niskim wartościom, wyłączając sprężarkę w odpowiednim momencie. Jeśli jego odczyty są błędne lub układ sterujący nie reaguje właściwie, może dojść do nadmiernego wychłodzenia parownika i w efekcie – do powstawania lodu.
Zamarznięcie klimatyzacji można zauważyć po kilku objawach. Najbardziej typowe to stopniowy spadek wydajności chłodzenia, szumy lub stuki dobiegające z nawiewów oraz całkowite ustanie dopływu zimnego powietrza, mimo że wentylator nadal działa. Często, po zatrzymaniu pojazdu i wyłączeniu układu, dochodzi do rozmrożenia lodu, a klimatyzacja zaczyna działać normalnie – do czasu ponownego zamarznięcia.
W przypadku podejrzenia zamarzania parownika, warto najpierw sprawdzić stan filtra kabinowego i drożność kanałów wentylacyjnych. Jeżeli te elementy są sprawne, a problem się powtarza, niezbędna jest diagnostyka w warsztacie, obejmująca kontrolę ciśnień, poziomu czynnika chłodniczego i poprawności działania czujników oraz sterowania.
Zjawisko zamarzania klimatyzacji jest często bagatelizowane, jednak jego powtarzalność może prowadzić do poważniejszych problemów – od uszkodzenia sprężarki, po korozję i trwałe uszkodzenia parownika. Dlatego każda sytuacja, w której nawiew przestaje chłodzić mimo pracy systemu, powinna być dokładnie sprawdzona.
