Luzy w panewkach to jeden z najpoważniejszych problemów, jakie mogą wystąpić w silniku spalinowym. Panewki są elementami łożyskowymi, które oddzielają wał korbowy oraz korbowody od bloku silnika i zapewniają im odpowiednie warunki pracy poprzez smarowanie cienką warstwą oleju. Właściwy luz w panewkach jest niezbędny do utworzenia filmu olejowego, który minimalizuje tarcie i zużycie. Jednak z biegiem czasu, na skutek zużycia, zaniedbań serwisowych lub pracy na niskim poziomie oleju, luzy w panewkach mogą znacząco wzrosnąć. Taki stan ma bezpośredni wpływ na pracę pompy oleju i cały układ smarowania. Gdy luzy są zbyt duże, pompa oleju musi tłoczyć coraz większą ilość oleju, aby utrzymać odpowiednie ciśnienie w całym układzie. Niestety, nadmierne luzy powodują, że część oleju „ucieka” przez powiększone szczeliny w panewkach, co prowadzi do spadku ciśnienia oleju, zwłaszcza na biegu jałowym i przy niskich obrotach. Pompa oleju, nawet jeśli jest sprawna, nie jest w stanie zrekompensować tak dużych strat, co skutkuje niedostatecznym smarowaniem szczególnie odległych od niej elementów, takich jak wałki rozrządu czy popychacze zaworowe. Objawami nadmiernych luzów w panewkach są: spadek ciśnienia oleju widoczny na wskaźniku lub kontrolce, metaliczne stuki z dołu silnika, wzrost zużycia oleju, a w skrajnych przypadkach nawet zatarcie wału korbowego. Długotrwała eksploatacja silnika z nadmiernymi luzami w panewkach prowadzi do przyspieszonego zużycia pompy oleju, która pracuje pod większym obciążeniem, a także do powstawania opiłków metalu w oleju, co dodatkowo przyspiesza zużycie innych elementów silnika. Warto pamiętać, że naprawa polegająca na wymianie samych panewek bez sprawdzenia stanu wału korbowego i pompy oleju jest niewystarczająca – konieczna jest kompleksowa diagnostyka i często szlifowanie wału oraz wymiana pompy. Regularna kontrola ciśnienia oleju, stosowanie wysokiej jakości oleju i filtrów oraz szybka reakcja na pierwsze objawy stuków i spadku ciśnienia to podstawowe działania profilaktyczne, które pozwalają uniknąć poważnych awarii i kosztownych napraw.
