Reflektory w nowoczesnych samochodach często korzystają z zaawansowanej technologii projektorów soczewkowych, które współpracują z diodami LED, zapewniając precyzyjnie ukształtowaną wiązkę światła. Choć same diody LED cechują się wysoką skutecznością i długą żywotnością, ich pełny potencjał może być ograniczony przez stan techniczny elementów optycznych, w tym soczewek. Zmatowienie lub uszkodzenie powierzchni soczewki może istotnie wpłynąć na efektywność całego układu oświetlenia.
Soczewka pełni w reflektorze LED funkcję skupiającą i formującą światło w pożądany sposób. Dzięki niej możliwe jest uzyskanie ostrej granicy światła mijania, odpowiedniego kąta świecenia czy równomiernego rozłożenia światła na jezdni. Matowa lub zmatowiała powierzchnia soczewki działa jak przeszkoda dla przechodzącego światła – rozprasza je, pochłania część energii i zaburza kierunek padania wiązki. Skutek jest prosty do zauważenia: reflektor świeci mniej intensywnie, wiązka traci ostrość, a zasięg światła ulega skróceniu.
Do zmatowienia soczewek może dochodzić z różnych powodów. Najczęstszym z nich jest starzenie się materiałów – soczewki wykonane z tworzyw sztucznych ulegają z czasem mikropęknięciom, utlenieniu i działaniu promieni UV, co powoduje ich matowienie. W autach starszych lub tych, które długo stały na słońcu, jest to zjawisko powszechne. Inną przyczyną mogą być niewłaściwe zabiegi czyszczące, w tym używanie środków ściernych, które zamiast poprawiać przejrzystość, uszkadzają powłokę optyczną soczewki.
Wpływ matowej soczewki na skuteczność diod LED jest szczególnie zauważalny w warunkach nocnych, gdy kierowca liczy na mocne i precyzyjne oświetlenie drogi. Rozproszona wiązka może nie tylko pogarszać widoczność, ale również powodować oślepianie innych uczestników ruchu, ponieważ światło może wydostawać się poza granice optymalnego kąta. Dla układów wyposażonych w funkcję automatycznego przełączania świateł lub doświetlania zakrętów, zmatowienie soczewki może również zakłócać pracę czujników i algorytmów sterujących.
W wielu przypadkach kierowcy próbują polerować reflektory z zewnątrz, sądząc, że poprawią przez to jasność świecenia. W rzeczywistości jednak to nie zewnętrzna szyba, a wewnętrzna soczewka w projektorze jest głównym elementem odpowiedzialnym za jakość wiązki. Jeśli to właśnie soczewka wewnątrz reflektora uległa zmatowieniu, samo polerowanie klosza nie przyniesie żadnego efektu.
W przypadku zauważenia słabego światła, warto więc sprawdzić stan samych projektorów – najlepiej przy pomocy endoskopu lub wizualnie po zdemontowaniu reflektora. Jeśli soczewka jest matowa, a pojazd nie jest objęty gwarancją, możliwe są dwa rozwiązania: wymiana całego projektora lub regeneracja samej soczewki. Regeneracja polega na polerowaniu lub wymianie elementów optycznych wewnątrz lampy i zazwyczaj wykonywana jest przez wyspecjalizowane warsztaty. Nie jest to jednak zabieg prosty, wymaga precyzji i często demontażu całego reflektora.
Z perspektywy bezpieczeństwa jazdy oraz komfortu prowadzenia samochodu nocą, stan soczewek projektorów LED jest równie ważny jak sprawność żarówek czy prawidłowe ustawienie reflektorów. Ich zmatowienie może być cichym, ale realnym zagrożeniem, zwłaszcza podczas jazdy w deszczu, we mgle czy na nieoświetlonych drogach. Dlatego warto co jakiś czas sprawdzić nie tylko moc żarówek LED, ale również stan optyki, która decyduje o tym, jak to światło jest kształtowane i kierowane na drogę.
