Montaż turbosprężarki w silniku wysokoprężnym, który fabrycznie nie był wyposażony w doładowanie, to temat, który od lat elektryzuje fanów mechaniki i tuningu. Z pozoru może się wydawać, że skoro większość nowoczesnych diesli korzysta z turbo, to dodanie turbosprężarki do jednostki wolnossącej będzie proste i nie wymaga większych modyfikacji. W praktyce jednak sytuacja jest znacznie bardziej złożona i wymaga dokładnego zrozumienia konstrukcji silnika oraz zmian, jakie trzeba wprowadzić, aby całość pracowała poprawnie, bez ryzyka awarii.
Silniki diesla charakteryzują się bardzo wysokim stopniem sprężania, dużą trwałością elementów wewnętrznych i konstrukcją, która z założenia dobrze znosi podwyższone obciążenia. To dlatego tak wiele jednostek wysokoprężnych dostępnych na rynku występuje w wariantach zarówno wolnossących, jak i turbodoładowanych, różniąc się tylko osprzętem i oprogramowaniem. Jednak samo dodanie turbosprężarki do silnika, który jej wcześniej nie miał, nie wystarczy. Konieczne są modyfikacje wielu układów – począwszy od dolotu, poprzez wydech, chłodzenie, aż po układ paliwowy i sterujący.
Pierwszym problemem jest brak odpowiedniego kolektora wydechowego. Silniki wolnossące zazwyczaj nie mają kolektora dostosowanego do montażu turbiny, co oznacza konieczność jego wymiany na model pochodzący z wersji doładowanej lub wykonania indywidualnej konstrukcji. Następnie trzeba zapewnić odpowiednie smarowanie turbosprężarki – wymaga to podłączenia przewodów olejowych i powrotu oleju do miski, co w seryjnym silniku wolnossącym zwykle nie jest przewidziane. Bez prawidłowego smarowania i chłodzenia turbo bardzo szybko ulegnie uszkodzeniu.
Kolejnym wyzwaniem jest układ dolotowy. Trzeba doprowadzić powietrze do turbosprężarki, a następnie z niej do kolektora ssącego, co wymaga zastosowania odpowiednich rur, złączek, czasem także intercoolera. Nie można zapominać o tym, że silnik, który wcześniej pracował na naturalnym zasysaniu powietrza, może nie mieć wystarczającej wytrzymałości na wyższe ciśnienie doładowania. Nawet jeśli sam blok i głowica są wystarczająco mocne, to już tłoki, panewki czy zawory mogą nie być przystosowane do pracy przy zwiększonym obciążeniu cieplnym i mechanicznym.
Istotnym aspektem jest też układ paliwowy. Silnik z turbo potrzebuje więcej paliwa, zwłaszcza w momencie zwiększonego ciśnienia powietrza. Oznacza to konieczność montażu pompy o większym wydatku lub odpowiedniego przestawienia dawki paliwa, co w przypadku starszych układów mechanicznych może być trudne do osiągnięcia. Dodatkowo, układ wtryskowy może wymagać wymiany dysz lub nawet całej pompy, aby zapewnić stabilną i bezpieczną pracę przy zwiększonym zapotrzebowaniu na paliwo.
Nie bez znaczenia pozostaje kwestia sterowania silnikiem. W starszych dieslach bez elektroniki zmiany parametrów pracy muszą być wykonane ręcznie, natomiast w nowszych jednostkach wymagane jest kompleksowe przestrojenie sterownika ECU, który musi uwzględniać ciśnienie doładowania, dawkę paliwa, kąt wtrysku i temperatury pracy. Brak precyzyjnego sterowania może doprowadzić do zbyt ubogiej lub zbyt bogatej mieszanki, a w konsekwencji do nadmiernego dymienia, wzrostu spalania i ryzyka uszkodzenia silnika.
Podsumowując, założenie turbiny do wolnossącego diesla bez przeróbek nie jest możliwe. Nawet jeśli mechanicznie da się zamocować turbosprężarkę, całość nie będzie działać poprawnie bez przebudowy kluczowych układów i dostosowania parametrów pracy jednostki. To skomplikowany proces, który wymaga wiedzy, czasu i odpowiednich części. Alternatywą może być swap na fabrycznie doładowany silnik z tej samej rodziny, co często bywa łatwiejsze, bardziej opłacalne i pewniejsze w długoterminowym użytkowaniu.
