Tak, pasek rozrządu może pęknąć bez wcześniejszych objawów – i to jest właśnie największe zagrożenie związane z tym elementem. W odróżnieniu od wielu innych części silnika, które stopniowo się zużywają i dają wyraźne sygnały ostrzegawcze, pasek rozrządu często pracuje w ciszy aż do momentu, gdy nagle zawiedzie. Brak wyraźnych symptomów nie oznacza jednak, że proces zużycia nie postępuje – przeciwnie, w wielu przypadkach degradacja materiału przebiega ukryta, aż do momentu krytycznego.
Najczęstszy scenariusz pęknięcia bez ostrzeżenia dotyczy pasków, które nie zostały wymienione w terminie. Jeżeli auto przejechało więcej niż przewiduje interwał producenta, albo jeśli pasek ma już wiele lat i stracił elastyczność, jego struktura może ulec nagłemu zerwaniu. Wystarczy wtedy gwałtowniejsze przyspieszenie, mroźny poranek, przegrzanie silnika, a nawet zbyt szybki rozruch – i dochodzi do rozerwania. Z zewnątrz pasek może nadal wyglądać solidnie, ale jego wewnętrzne włókna nośne są już często osłabione przez starzenie się gumy, kontakt z olejem lub zużycie rolek prowadzących.
Zdarzają się też przypadki, gdy pasek pęka z powodu wady jednego z podzespołów towarzyszących – zużytej rolki, zablokowanej pompy wody lub niesprawnego napinacza. Jeśli jedno z tych urządzeń przestaje się kręcić, pasek zostaje zatrzymany w locie, co przy tysiącach obrotów na minutę oznacza natychmiastowe jego rozerwanie. To sytuacja, której nie da się przewidzieć bez wcześniejszego demontażu osłony i dokładnej inspekcji całego układu.
Poważnym czynnikiem ryzyka jest również kontakt paska z olejem silnikowym. Nawet drobny wyciek spod uszczelki pokrywy zaworów, który doprowadza do stałego zawilgocenia paska, może dramatycznie skrócić jego żywotność. Olej wnika do struktury gumy, rozpuszcza spoiwa i powoduje jej puchnięcie lub pękanie. I znów – z zewnątrz nie widać nic niepokojącego, a wewnątrz pasek jest już gotowy do rozerwania przy byle okazji.
Warto też pamiętać, że w nowoczesnych silnikach pasek rozrządu potrafi pracować w bardzo trudnych warunkach – przy dużych siłach, wysokiej temperaturze, zmiennym obciążeniu i w ciasnej zabudowie. W takich przypadkach nawet niewielka wada materiałowa, niedopasowany zamiennik lub nieprawidłowy montaż może doprowadzić do katastrofy bez żadnego ostrzeżenia.
Dlatego tak ważne jest przestrzeganie terminów wymiany paska – nie tylko według przebiegu, ale również według wieku. Nawet jeśli auto jeździ mało, stary pasek nadal pracuje, a jego materiał starzeje się niezależnie od liczby przejechanych kilometrów. Brak jakichkolwiek niepokojących objawów nie oznacza, że pasek jest bezpieczny. On po prostu jeszcze nie pękł – ale gdy to nastąpi, może być już za późno na ratunek.
Odpowiedź brzmi zatem jednoznacznie: tak, pasek rozrządu może pęknąć nagle, bez wcześniejszych objawów. I właśnie dlatego kierowcy nie powinni czekać na sygnały ostrzegawcze, tylko wymieniać pasek zgodnie z zaleceniami producenta – bo cena zlekceważenia tego elementu bywa naprawdę wysoka.
