Pasek rozrządu to kluczowy element układu rozrządu w wielu silnikach spalinowych, odpowiedzialny za synchronizację ruchu wału korbowego i wałków rozrządu. Jego prawidłowa praca jest niezbędna dla bezpieczeństwa i efektywności jednostki napędowej. Jednym z istotnych aspektów eksploatacji paska rozrządu jest środowisko, w którym pracuje. Pytanie, czy pasek rozrządu może pracować w oleju, budzi wśród kierowców i mechaników wiele wątpliwości i kontrowersji. W tym artykule wyjaśnimy, jakie są różnice między paskami suchymi a tzw. mokrymi, jakie korzyści i zagrożenia niesie ze sobą praca paska w oleju oraz na co zwracać uwagę podczas serwisu takich układów.
Standardowe paski rozrządu stosowane w większości silników pracują na sucho, czyli nie mają kontaktu z olejem silnikowym. Są wykonane z wytrzymałych materiałów, takich jak guma z dodatkiem kevlaru lub innych włókien wzmacniających, oraz posiadają specjalną powłokę chroniącą przed ścieraniem. Sucha praca pozwala paskowi zachować odpowiednią wytrzymałość mechaniczną, a jednocześnie minimalizuje ryzyko poślizgu i rozciągnięcia. W takim układzie olej smaruje inne elementy rozrządu, ale pasek jest od nich izolowany.
Natomiast w niektórych nowoczesnych silnikach, zwłaszcza tych z bezpośrednim wtryskiem paliwa lub turbosprężarką, stosuje się tzw. mokre paski rozrządu, które pracują zanurzone w oleju silnikowym. Taki pasek jest specjalnie zaprojektowany, wykonany z materiałów odpornych na działanie oleju, które nie tracą wytrzymałości pod jego wpływem. Praca paska w oleju ma swoje zalety, ale także wymaga spełnienia określonych warunków eksploatacyjnych.
Zalety mokrego paska rozrządu obejmują przede wszystkim lepsze chłodzenie i smarowanie paska, co może wydłużyć jego żywotność. Olej działa także jako bariera ochronna przed pyłem, zanieczyszczeniami i drobnymi uszkodzeniami mechanicznymi. Dzięki temu mokre paski często charakteryzują się większą trwałością i wytrzymałością w trudnych warunkach pracy.
Jednak mokre paski rozrządu wymagają regularnej i dokładnej wymiany oleju o odpowiednich parametrach, ponieważ olej zużyty lub zanieczyszczony traci swoje właściwości smarne i może negatywnie wpływać na pasek, przyspieszając jego zużycie. Ponadto, uszkodzenie uszczelniaczy lub nieszczelność układu olejowego może powodować przedostawanie się oleju na powierzchnię paska, co w układach suchych byłoby bardzo niebezpieczne, gdyż prowadziłoby do poślizgu i zerwania paska.
Przykładem silników z mokrym paskiem rozrządu są niektóre jednostki produkcji francuskiej (np. silniki PSA Peugeot Citroën) oraz niektóre modele koncernu Volkswagen. W tych silnikach konstrukcja wymaga specjalnego serwisu oraz stosowania olejów zalecanych przez producenta, a interwały wymiany rozrządu często różnią się od standardowych.
Ważne jest, aby podczas serwisu silnika z mokrym paskiem rozrządu stosować oryginalne lub wysokiej jakości części oraz ściśle przestrzegać zaleceń producenta dotyczących oleju i terminów wymiany. Zaniedbanie tych zasad może skutkować szybkim zużyciem paska, awarią rozrządu, a w konsekwencji poważnymi uszkodzeniami silnika.
Podsumowując, pasek rozrządu może pracować w oleju, ale tylko w silnikach specjalnie do tego przystosowanych, z mokrym paskiem rozrządu. Taka konstrukcja niesie ze sobą zalety w postaci lepszego smarowania i chłodzenia, ale wymaga rygorystycznej dbałości o jakość oleju i terminowość serwisu. W silnikach standardowych pasek rozrządu pracuje na sucho i kontakt z olejem jest dla niego szkodliwy, prowadząc do uszkodzeń i ryzyka awarii. Dlatego tak ważne jest, aby znać specyfikę swojego silnika i stosować się do zaleceń producenta, co pozwoli uniknąć problemów i zapewni długą, bezpieczną eksploatację pojazdu.
