Układ paliwowy nowoczesnych samochodów, szczególnie tych z silnikami wysokoprężnymi oraz benzynowymi z wtryskiem bezpośrednim, składa się z kilku kluczowych elementów odpowiadających za dostarczenie paliwa pod odpowiednim ciśnieniem do wtryskiwaczy. Najważniejsze z nich to pompa w zbiorniku paliwa oraz pompa na szynie (tzw. pompa wysokiego ciśnienia). Choć obie pełnią istotne funkcje, różnią się budową, miejscem montażu i zakresem działania.
Pompa w zbiorniku paliwa, zwana także pompą niskiego ciśnienia lub pompą zasilającą, znajduje się bezpośrednio w baku. Jej głównym zadaniem jest pobieranie paliwa ze zbiornika i tłoczenie go do układu paliwowego pod stosunkowo niskim ciśnieniem (zwykle od 3 do 6 barów). Pompa ta zapewnia stały przepływ paliwa do dalszych części układu, eliminuje ryzyko zapowietrzenia i umożliwia prawidłowe działanie pompy wysokiego ciśnienia. W nowoczesnych samochodach pompa w zbiorniku jest elektryczna, sterowana przez komputer silnika, a jej praca dostosowywana jest do aktualnego zapotrzebowania na paliwo.
Pompa na szynie, czyli pompa wysokiego ciśnienia, montowana jest najczęściej bezpośrednio na silniku, w pobliżu listwy wtryskowej (szyny common rail). Jej zadaniem jest podniesienie ciśnienia paliwa do bardzo wysokich wartości – w dieslach nawet powyżej 2000 barów, a w nowoczesnych silnikach benzynowych z wtryskiem bezpośrednim do 200–350 barów. Tak wysokie ciśnienie jest niezbędne, by paliwo mogło być precyzyjnie dawkowane przez wtryskiwacze i zapewniało efektywne, czyste spalanie.
Różnice między obiema pompami są więc zasadnicze. Pompa w zbiorniku pracuje w środowisku paliwa, jest chłodzona i smarowana przez samo paliwo oraz odpowiada za dostarczenie odpowiedniej ilości paliwa do pompy wysokiego ciśnienia. Jej awaria objawia się najczęściej problemami z rozruchem, gaśnięciem silnika na wolnych obrotach, szarpaniem podczas jazdy oraz spadkiem mocy. Pompa na szynie natomiast odpowiada za utrzymanie właściwego ciśnienia w listwie wtryskowej – jej awaria prowadzi do poważniejszych problemów: nierównej pracy silnika, spadku mocy, trybu awaryjnego, a nawet całkowitego unieruchomienia pojazdu.
Warto dodać, że w niektórych starszych konstrukcjach diesli pompa w zbiorniku nie występuje – paliwo zasysane jest przez mechaniczną pompę wtryskową zamontowaną na silniku. Jednak w nowoczesnych układach common rail obecność obu pomp jest standardem, co pozwala na uzyskanie wysokiej precyzji dawkowania paliwa i spełnienie rygorystycznych norm emisji spalin.
Podsumowując, pompa w zbiorniku i pompa na szynie to dwa zupełnie różne elementy układu paliwowego. Pierwsza odpowiada za pobieranie i tłoczenie paliwa pod niskim ciśnieniem, druga – za generowanie bardzo wysokiego ciśnienia niezbędnego do pracy nowoczesnych wtryskiwaczy. Obie są kluczowe dla sprawności silnika, a ich awaria prowadzi do poważnych problemów z uruchomieniem i pracą jednostki napędowej. Regularna kontrola i wymiana filtrów paliwa oraz tankowanie dobrej jakości paliwa to podstawa bezawaryjnej pracy obu pomp.
