Na pierwszy rzut oka automatyczna skrzynia biegów wydaje się mieć niewiele wspólnego z kwestią zużycia opon. Większość kierowców upatruje przyczyn przyspieszonego ścierania bieżnika w zawieszeniu, geometrii kół lub stylu jazdy. Tymczasem okazuje się, że także sposób działania skrzyni może realnie wpłynąć na sposób, w jaki opony pracują, a w konsekwencji – na ich trwałość i równomierne zużycie. Co więcej, w pewnych warunkach to właśnie nieprawidłowa praca automatu prowadzi do nietypowych śladów zużycia ogumienia, które mogą pozostać niezdiagnozowane przez długi czas.
Jednym z mechanizmów, przez które skrzynia może wpływać na opony, jest zbyt agresywna zmiana biegów, szczególnie w momencie ruszania lub redukcji. Jeżeli skrzynia nie pracuje płynnie, a przy zmianie przełożenia następuje szarpnięcie, energia przenoszona na koła wywołuje nagły skok siły napędowej. W rezultacie opony tracą na chwilę przyczepność i zaczynają się ścierać w sposób nierównomierny. Taki efekt jest szczególnie widoczny w autach z napędem na jedną oś, gdzie obciążenie ogumienia jest asymetryczne.
Równie istotnym czynnikiem jest sposób działania blokady konwertera momentu obrotowego. W skrzyniach z niefunkcjonującym sprzęgłem lock-up lub źle skalibrowaną mechatroniką może dochodzić do sytuacji, w której napęd jest przekazywany z opóźnieniem, a następnie gwałtownie się załącza. To powoduje efekt przypominający poślizg, który może doprowadzić do mikroskopijnych zrywań przyczepności przy każdym ruszaniu. Taka eksploatacja w mieście, zwłaszcza w korkach, prowadzi do szybszego zużycia opon na osi napędowej.
Należy też zwrócić uwagę na pojazdy z napędem na cztery koła, w których automatyczna skrzynia biegów współpracuje z elektronicznie sterowanym rozdziałem momentu obrotowego. Jeśli któryś z podzespołów – skrzynia rozdzielcza, sprzęgło wielotarczowe lub sam automat – nie działa prawidłowo, może dochodzić do niewłaściwego rozkładu siły napędowej pomiędzy osiami. To skutkuje sytuacją, w której jedna para kół zużywa się znacznie szybciej niż druga, mimo że geometria zawieszenia i ciśnienie w oponach są prawidłowe.
Kolejnym aspektem jest wpływ skrzyni na styl jazdy kierowcy. W pojazdach z przekładnią automatyczną kierowca ma mniejszy wpływ na moment przełączania biegów i musi dostosować się do charakterystyki skrzyni. Jeśli ta zmusza do częstego przyspieszania lub przeciąga biegi przy ruszaniu, generuje wyższe siły działające na opony. Dodatkowo, skrzynie źle dobrane do mocy silnika mogą częściej wymuszać jazdę w trybie redukcji, co zwiększa dynamikę, ale też szybciej zużywa tylne lub przednie ogumienie – zależnie od układu napędowego.
Wreszcie warto wspomnieć o sytuacjach, gdy skrzynia biegów działa nierównomiernie w czasie hamowania silnikiem. Wówczas dochodzi do zmiennego oporu na kołach, co może prowadzić do punktowego przytarcia bieżnika – najczęściej odczuwalnego jako lekka wibracja podczas jazdy na wprost lub nierównomierny hałas z okolic kół. Takie objawy są często błędnie przypisywane wadzie opony, podczas gdy ich przyczyna tkwi w zaburzonej pracy przekładni.
Podsumowując – automatyczna skrzynia biegów może w sposób pośredni, lecz znaczący wpływać na tempo i sposób zużywania się opon. Niewłaściwe działanie przekładni prowadzi do szarpnięć, przeciążeń, nieprawidłowego rozkładu momentu obrotowego oraz zmian w dynamice jazdy, które przekładają się na szybsze ścieranie ogumienia. Dlatego w przypadku nietypowych śladów zużycia opon warto brać pod uwagę także kondycję i sposób działania automatu, nie ograniczając się wyłącznie do układu jezdnego.
