Temperatura spalin to jeden z kluczowych parametrów, który pozwala ocenić stan techniczny silnika i jego poszczególnych cylindrów. W nowoczesnych pojazdach coraz częściej stosuje się czujniki temperatury spalin, które umożliwiają precyzyjne monitorowanie tego, co dzieje się w każdym z kanałów wydechowych. Różnice w temperaturze spalin między poszczególnymi cylindrami lub nagłe, nietypowe zmiany tej temperatury mogą być sygnałem, że w układzie zapłonowym pojawiły się nieprawidłowości. Jest to szczególnie istotne w silnikach benzynowych, gdzie prawidłowy zapłon mieszanki paliwowo-powietrznej decyduje o efektywności spalania, mocy i trwałości jednostki napędowej.
W idealnych warunkach temperatura spalin powinna być zbliżona we wszystkich cylindrach, ponieważ każdy z nich pracuje w tych samych warunkach i otrzymuje identyczną dawkę paliwa oraz powietrza. Jeśli jednak pojawiają się różnice, może to oznaczać, że w jednym z cylindrów proces spalania nie przebiega prawidłowo. Jedną z najczęstszych przyczyn takich rozbieżności są problemy z zapłonem. Może to być spowodowane zużyciem lub uszkodzeniem świecy zapłonowej, niesprawną cewką zapłonową, przewodami wysokiego napięcia, a nawet błędami w sterowaniu układem zapłonowym przez komputer silnika.
Jeśli zapłon w danym cylindrze jest opóźniony, mieszanka paliwowo-powietrzna nie spala się w optymalnym momencie. Część paliwa może ulec spaleniu już w kolektorze wydechowym, co skutkuje wzrostem temperatury spalin w tym konkretnym cylindrze. Z kolei w przypadku wypadania zapłonu, czyli tzw. „misfire”, mieszanka nie spala się w ogóle lub spala się tylko częściowo, co powoduje, że spaliny są chłodniejsze niż w pozostałych cylindrach. Takie różnice są łatwe do wykrycia, jeśli pojazd wyposażony jest w czujniki temperatury spalin przy każdym kolektorze, ale nawet bez nich doświadczony mechanik może wyczuć problem po zachowaniu silnika i analizie objawów.
Problemy z zapłonem objawiające się różnicami temperatury spalin mogą prowadzić do szeregu dalszych problemów eksploatacyjnych. Przede wszystkim, nieprawidłowe spalanie to spadek mocy silnika, nierówna praca na biegu jałowym, szarpanie podczas przyspieszania oraz wzrost emisji szkodliwych substancji, takich jak tlenek węgla czy niespalone węglowodory. Długotrwała jazda z niesprawnym układem zapłonowym może prowadzić do uszkodzenia katalizatora, gdyż niespalone paliwo dostaje się do układu wydechowego i tam ulega dopaleniu, generując bardzo wysokie temperatury. To z kolei może skutkować stopieniem wkładu katalizatora lub nawet jego całkowitym zniszczeniem.
Warto także pamiętać, że różnice temperatur spalin mogą być również wynikiem problemów z wtryskiem paliwa, nieszczelności w układzie dolotowym lub wydechowym, a nawet uszkodzeń mechanicznych silnika, takich jak wypalone zawory czy pęknięte pierścienie tłokowe. Jednak to właśnie układ zapłonowy jest najczęstszym winowajcą w przypadku benzynowych jednostek napędowych.
Podsumowując, różne temperatury spalin w poszczególnych cylindrach to wyraźny sygnał, że z silnikiem dzieje się coś niepokojącego. W wielu przypadkach źródłem problemu są nieprawidłowości w układzie zapłonowym, które prowadzą do opóźnionego, niepełnego lub całkowicie wypadniętego zapłonu mieszanki. Ignorowanie tych objawów może skutkować poważnymi i kosztownymi uszkodzeniami układu wydechowego, katalizatora, a nawet samego silnika. Dlatego każda nietypowa różnica temperatur spalin powinna być jak najszybciej zdiagnozowana i usunięta, aby zapewnić sprawność, ekonomię i bezpieczeństwo eksploatacji pojazdu.
