Tuning skrzyni biegów to jedno z tych zagadnień, które wzbudzają duże emocje wśród entuzjastów motoryzacji, szczególnie tych, którzy lubią wyciskać z auta więcej niż przewidział producent. Modyfikacje mogą dotyczyć zarówno skrzyni manualnej, jak i automatycznej, i mają na celu poprawę osiągów, skrócenie czasu zmiany przełożeń, lepsze wykorzystanie momentu obrotowego lub dopasowanie do charakterystyki silnika po jego chip tuningu. Niewielu kierowców zastanawia się jednak nad tym, jak taki tuning wpływa na elementy układu napędowego, takie jak półosie, przeguby czy wały. A wpływ ten jest znaczący.
Pierwszym aspektem, który należy wziąć pod uwagę, jest zmiana dynamiki obciążenia układu napędowego. Gdy skrzynia biegów została przeprogramowana na szybszą zmianę przełożeń, zredukowano czas reakcji konwertera lub zmodyfikowano punkty przełączania biegów, to całe przeniesienie napędu działa pod większym stresem. Półosie i przeguby, które wcześniej pracowały z łagodnym przyrostem momentu, teraz muszą radzić sobie z gwałtownymi impulsami, które prowadzą do szybszego zużycia smaru, większych naprężeń mechanicznych i intensywniejszego zużycia powierzchni współpracujących.
Sytuacja staje się jeszcze bardziej wyraźna, jeśli tuning skrzyni biegów idzie w parze z modyfikacjami silnika. Większy moment obrotowy, szczególnie w niższym zakresie obrotów, przekłada się bezpośrednio na większe siły działające na przeguby homokinetyczne i wielowypusty półosi. Elementy, które w konfiguracji fabrycznej były przewidziane na określony zakres przeciążeń, mogą okazać się niewystarczające przy zmienionej charakterystyce pracy skrzyni i silnika.
Wpływ tuningu skrzyni biegów odczuwalny jest również w przypadku skrzyń automatycznych. W wielu nowoczesnych automatach możliwe jest przeprogramowanie trybu sportowego, wydłużenie momentu utrzymywania biegów czy zwiększenie siły docisku sprzęgieł. W efekcie auto może gwałtowniej ruszać, zmieniać biegi przy wyższych obrotach lub szybciej redukować przełożenie. Wszystko to obciąża półosie i przeguby, zwłaszcza jeśli nie są one przystosowane do pracy w warunkach wyczynowych.
Nie można też zapomnieć o bardziej ekstremalnych rozwiązaniach, takich jak montaż tzw. krótkiej skrzyni biegów. Takie zestawy często stosuje się w autach sportowych lub przeznaczonych na tor, by maksymalnie wykorzystać zakres mocy silnika. Niestety, krótkie przełożenia oznaczają więcej zmian biegów i częstsze szarpnięcia przy dynamicznej jeździe, co przekłada się na intensywniejsze zużycie półosi i ich przegubów.
W praktyce tuning skrzyni biegów często prowadzi do wcześniejszego zużycia całego układu przeniesienia napędu, jeśli nie zostaną przy tym zastosowane odpowiednie komponenty wzmacniające. Wzmocnione półosie, sportowe przeguby, lepszej jakości smarowanie, a nawet specjalne wały napędowe mogą pomóc zminimalizować skutki uboczne modyfikacji skrzyni. Ignorowanie tych elementów może prowadzić do awarii w najmniej oczekiwanym momencie – na przykład urwania przegubu przy ruszaniu spod świateł czy stuku, który zamienia się w poważne uszkodzenie po kilku tysiącach kilometrów.
Podsumowując, tuning skrzyni biegów niewątpliwie wpływa na zużycie napędu, ponieważ zmienia dynamikę obciążeń, częstotliwość zmian biegów i charakterystykę przenoszenia momentu obrotowego. Jeśli nie towarzyszą mu odpowiednie wzmocnienia mechaniczne oraz dbałość o stan techniczny napędu, może prowadzić do przedwczesnego zużycia lub awarii. Dlatego każdy projekt modyfikacji powinien być planowany kompleksowo, z uwzględnieniem wszystkich elementów toru napędowego.
