Ubytek płynu chłodniczego w układzie chłodzenia samochodu jest jednym z częstszych sygnałów, które niepokoją kierowców. Z pozoru oczywista przyczyna – wyciek – nie zawsze musi być jedynym wytłumaczeniem. W rzeczywistości istnieje kilka scenariuszy, w których poziom płynu obniża się, choć nie ma żadnych śladów cieczy pod samochodem ani na podzespołach silnika.
Pierwszym powodem może być naturalne odparowywanie niewielkiej ilości płynu chłodniczego. W starszych pojazdach, szczególnie tych wyposażonych w układy chłodzenia bez pełnego obiegu ciśnieniowego lub z niedomykającym się korkiem zbiornika wyrównawczego, parowanie może prowadzić do systematycznego, ale bardzo powolnego obniżania poziomu cieczy. Choć nie jest to awaria, może to być sygnał do sprawdzenia szczelności korka lub do wymiany zużytych uszczelek.
Drugim możliwym scenariuszem jest spalanie płynu chłodniczego w komorze spalania. Może do tego dojść przy uszkodzeniu uszczelki pod głowicą, pęknięciu bloku silnika lub głowicy. W takim przypadku nie będzie widocznych śladów wycieku, ale mogą pojawić się objawy takie jak biały dym z wydechu, zapach płynu w spalinach, wzrost temperatury silnika lub charakterystyczne bąbelki w zbiorniku wyrównawczym podczas pracy jednostki napędowej.
Ubytek płynu może być również wynikiem niewłaściwego napełnienia układu po wcześniejszym odpowietrzaniu. Gdy układ nie zostanie całkowicie odpowietrzony, część powietrza może z czasem wydostać się przez korek zbiornika wyrównawczego, a poziom płynu się ustabilizuje. W tym wypadku kierowca może odnieść wrażenie, że płyn ubywa, choć tak naprawdę następuje jedynie jego naturalne przemieszczenie w układzie.
Nie można też zapomnieć o mikroszczelinach, przez które płyn wycieka tylko pod ciśnieniem, czyli w czasie jazdy lub po rozgrzaniu silnika. Wówczas ciecz może odparować, zanim spadnie na podłoże, a ślady będą trudne do wykrycia gołym okiem. Takie sytuacje wymagają użycia testera ciśnieniowego lub barwnika UV, który pozwoli zlokalizować miejsce utraty płynu.
W niektórych przypadkach problem leży w niewłaściwym odczycie poziomu. Płyn chłodniczy należy sprawdzać na zimnym silniku i równej powierzchni, a nieprzestrzeganie tej zasady może prowadzić do błędnych wniosków. Czasami też poziom cieczy w zbiorniku wyrównawczym waha się w zależności od temperatury – wzrasta podczas pracy silnika i opada po jego ostygnięciu.
Podsumowując – ubytek płynu chłodniczego nie zawsze musi oznaczać klasyczny wyciek. Może być efektem parowania, błędów pomiarowych, problemów z odpowietrzeniem lub poważniejszych usterek wewnętrznych. Kluczowe jest dokładne obserwowanie objawów towarzyszących i, w razie wątpliwości, przeprowadzenie dokładnej diagnostyki. Tylko wtedy można mieć pewność, że układ chłodzenia działa prawidłowo i nie zagraża bezpieczeństwu silnika.
