Układ wydechowy i układ dolotowy to dwa kluczowe systemy w każdym silniku spalinowym, które na pierwszy rzut oka wydają się działać niezależnie. W rzeczywistości jednak są ze sobą ściśle powiązane i wzajemnie na siebie oddziałują. Jednym z ciekawszych zagadnień technicznych jest wpływ układu wydechowego na ciśnienie w dolocie. Czy rzeczywiście układ wydechowy może zmieniać parametry pracy układu dolotowego, a jeśli tak – w jaki sposób?
Jak układ wydechowy oddziałuje na dolot?
Podczas pracy silnika spaliny wydostają się z cylindrów przez zawory wydechowe, przechodząc przez kolektor wydechowy, katalizator, tłumiki i końcówkę wydechu. Przepływ spalin generuje określone ciśnienie zwrotne, które oddziałuje na silnik. To ciśnienie, zwane także backpressure, ma wpływ na efektywność opróżniania cylindrów ze spalin i na proces zasysania świeżego powietrza do komory spalania.
Wpływ ciśnienia zwrotnego na dolot
-
Zbyt wysokie ciśnienie zwrotne (np. przez zatkany katalizator, DPF lub tłumik) utrudnia usuwanie spalin z cylindrów. Pozostałości spalin mogą zajmować miejsce przeznaczone dla świeżej mieszanki, co obniża ciśnienie w dolocie, zmniejsza ilość dostarczanego powietrza i prowadzi do spadku mocy silnika.
-
Zbyt niskie ciśnienie zwrotne (np. po usunięciu tłumików lub zastosowaniu sportowego wydechu) może powodować zbyt szybkie opróżnianie cylindrów, a nawet zjawisko tzw. „przedmuchów”, które również zaburzają pracę dolotu i mieszanki paliwowo-powietrznej.
Wydech a ciśnienie w dolocie w silnikach z turbosprężarką
W silnikach turbodoładowanych powiązanie układu wydechowego z dolotowym jest jeszcze silniejsze. Spaliny napędzają turbinę, która z kolei spręża powietrze w dolocie. Każde ograniczenie przepływu spalin (np. zapchany DPF, katalizator czy tłumik) powoduje spadek prędkości obrotowej turbiny, a tym samym obniżenie ciśnienia doładowania. Zbyt duże ciśnienie zwrotne może także prowadzić do przegrzewania turbosprężarki i jej uszkodzenia.
Typowe objawy zaburzeń ciśnienia w dolocie przez układ wydechowy
-
Spadek mocy i słaba reakcja na gaz
-
Nierówna praca silnika, szarpanie
-
Wzrost zużycia paliwa
-
Pojawienie się kontrolki „check engine”
-
Problemy z osiąganiem wysokich obrotów
Jak dbać o prawidłową współpracę wydechu i dolotu?
-
Regularnie kontroluj stan katalizatora, DPF i tłumików
-
Unikaj nieprzemyślanych modyfikacji układu wydechowego
-
W przypadku spadku mocy lub innych niepokojących objawów wykonaj diagnostykę komputerową i sprawdź ciśnienie doładowania
Układ wydechowy ma realny wpływ na ciśnienie w dolocie, a przez to na osiągi, ekonomikę jazdy i trwałość silnika. Dbałość o drożność i szczelność wydechu to podstawa sprawnej pracy całego układu napędowego.
