Stosowanie dodatków do paliwa i oleju to temat, który od lat dzieli kierowców, mechaników i producentów części motoryzacyjnych. Dla jednych to niepotrzebny wydatek i czysty marketing, dla innych – sposób na poprawę pracy silnika, zmniejszenie zużycia paliwa czy wydłużenie żywotności podzespołów. Prawda leży pośrodku i wiele zależy od typu dodatku, stanu technicznego pojazdu, stylu jazdy oraz celu, jaki chce się osiągnąć. Czy więc warto stosować dodatki do paliwa i oleju? Odpowiedź nie jest jednoznaczna, ale można ją rozważyć w kilku praktycznych aspektach.
Zacznijmy od dodatków do paliwa. Ich podstawowym zadaniem jest poprawa parametrów spalania, czyszczenie układu paliwowego oraz ochrona przed osadzaniem się nagaru na zaworach, wtryskiwaczach i komorach spalania. W silnikach benzynowych często stosuje się środki czyszczące, które mają poprawić rozpylanie paliwa przez wtryski, zredukować stukowe spalanie i wyciszyć pracę jednostki. W silnikach wysokoprężnych popularne są dodatki czyszczące wtryskiwacze, poprawiające liczbę cetanową paliwa oraz zabezpieczające układ przed wodą i korozją. Dla starszych diesli dostępne są także dodatki chroniące układ przed zamarzaniem i wytrącaniem parafiny w niskich temperaturach.
Efekty stosowania dodatków do paliwa bywają odczuwalne – szczególnie w autach z dużym przebiegiem, które eksploatowane były w trudnych warunkach, z nie najlepszej jakości paliwem. Po użyciu dodatku silnik może zacząć pracować ciszej, dynamiczniej reagować na gaz, a zużycie paliwa może nieznacznie spaść. Z drugiej strony, w nowoczesnych jednostkach, szczególnie tych z precyzyjnym wtryskiem bezpośrednim, stosowanie niewłaściwego dodatku może zaburzyć pracę systemu, a nawet doprowadzić do uszkodzenia sondy lambda, katalizatora czy filtra cząstek stałych.
Dodatki do oleju silnikowego mają z kolei inne zadania – ich celem jest poprawa właściwości smarnych, ochrona przed zużyciem, redukcja tarcia oraz uszczelnienie układu. Część z nich ma właściwości czyszczące i rozpuszczające nagar, inne tworzą warstwę ochronną na powierzchniach ciernych. W silnikach o dużym przebiegu popularne są dodatki zagęszczające olej i zmniejszające spalanie oleju, co może być pomocne w jednostkach, które zaczynają mieć problemy z kompresją i zużyciem pierścieni.
Trzeba jednak podchodzić do nich ostrożnie – w przypadku silników, w których producent przewiduje określoną specyfikację oleju, dodanie innego środka może zaburzyć jego właściwości lepkościowe, co doprowadzi do pogorszenia smarowania, a nie jego poprawy. W silnikach z hydrauliczną regulacją zaworów, złożonym układem smarowania czy zmiennymi fazami rozrządu, niewłaściwy dodatek może zaszkodzić bardziej, niż pomóc.
Warto też wiedzieć, że wielu producentów paliw już teraz dodaje do swoich produktów środki czyszczące i poprawiające właściwości spalania – zwłaszcza w przypadku paliw premium. W takich przypadkach stosowanie kolejnych dodatków może być zbędne, a wręcz niezalecane. Jeśli jednak tankujemy często w przypadkowych miejscach lub podejrzewamy, że jakość paliwa jest niska, odpowiednio dobrany dodatek może stanowić formę profilaktyki.
Podsumowując – stosowanie dodatków do paliwa i oleju może przynieść realne korzyści, zwłaszcza w starszych autach z dużym przebiegiem, w których pojawiają się objawy zużycia układu paliwowego lub smarowania. W nowych, sprawnych samochodach najczęściej nie są potrzebne, a ich niewłaściwe dobranie może prowadzić do odwrotnych skutków. Kluczem do sukcesu jest świadome użycie preparatu wysokiej jakości, zgodnego z parametrami silnika i aktualnym stanem technicznym auta. Stosowane z rozsądkiem i zgodnie z przeznaczeniem – mogą być przydatnym wsparciem w dbałości o silnik.
