Automatyczna skrzynia biegów, choć stworzona z myślą o maksymalnym komforcie i prostocie obsługi, coraz częściej oferuje możliwość ręcznego wyboru przełożeń. Kierowca może samodzielnie wskazać skrzyni, na którym biegu ma pozostać, co bywa szczególnie przydatne w nietypowych warunkach drogowych, takich jak jazda po śliskiej nawierzchni. Pytanie, czy warto korzystać z tej funkcji, budzi wiele wątpliwości, zwłaszcza u osób, które na co dzień polegają w pełni na trybie automatycznym.
Na śliskiej nawierzchni, takiej jak lód, śnieg czy mokre liście, jednym z największych zagrożeń jest nagła utrata przyczepności podczas przyspieszania. Automatyczna skrzynia w trybie standardowym może wtedy zbyt dynamicznie zmienić przełożenie, powodując nagły wzrost momentu obrotowego na kołach napędowych. W skrajnych przypadkach prowadzi to do poślizgu, utraty kontroli nad pojazdem, a nawet zgaśnięcia silnika lub aktywacji trybu awaryjnego w skrzyni.
W takich warunkach ręczna zmiana biegu pozwala kierowcy lepiej kontrolować moment obrotowy i uniknąć nagłych szarpnięć. Zamiast polegać na decyzji elektroniki, kierowca może pozostawić skrzynię na wyższym biegu i delikatnie ruszyć z miejsca, ograniczając ryzyko buksowania kół. Zamiast automatycznego przełączenia na pierwszy bieg, które mogłoby doprowadzić do poślizgu, można zacząć jazdę od razu z drugiego przełożenia, co bywa rozwiązaniem zalecanym przez wielu producentów aut w warunkach zimowych.
Ręczne utrzymywanie wyższego biegu pomaga również podczas jazdy z niewielką prędkością po śliskich drogach. Zapobiega to niepotrzebnym redukcjom, które w trybie automatycznym mogłyby nastąpić przy lekkim zdjęciu nogi z gazu lub lekkim przyspieszeniu. Takie zmiany w warunkach niskiej przyczepności potrafią destabilizować pojazd, zwłaszcza jeśli towarzyszą im nagłe zmiany obciążenia napędu lub różnica w przyczepności pomiędzy kołami.
Oczywiście, korzystanie z trybu manualnego wymaga pewnej świadomości i doświadczenia. Zbyt szybkie przyspieszenie na wyższym biegu może prowadzić do zbyt niskich obrotów i spadku mocy, co utrudni ruszanie, zwłaszcza pod górę. Z kolei zbyt późna zmiana biegu może skutkować przeciążeniem skrzyni, zwłaszcza jeśli kierowca nie obserwuje wskaźników pracy silnika. Dlatego należy zachować rozsądek i wyczuć moment, w którym ręczna kontrola nad przełożeniem rzeczywiście przynosi korzyść.
Wiele nowoczesnych samochodów wyposażonych jest również w specjalne tryby jazdy zimowej lub terenowej, które automatycznie ograniczają możliwość gwałtownych zmian biegów i dobierają przełożenia w sposób łagodniejszy niż w standardowym trybie. W takich przypadkach użycie trybu ręcznego może być mniej konieczne, ponieważ sama skrzynia została zaprogramowana z myślą o trudnych warunkach. Mimo to, opcja ręcznej zmiany biegu wciąż pozostaje wartościowym narzędziem, które pozwala kierowcy dostosować napęd do własnych preferencji i specyfiki trasy.
Podsumowując, w sytuacjach niskiej przyczepności ręczna zmiana biegu w automacie to praktyczne i często rekomendowane rozwiązanie. Pozwala uniknąć niekontrolowanych reakcji skrzyni, zwiększa płynność ruszania oraz poprawia bezpieczeństwo jazdy. Oczywiście nie zastępuje ona zdrowego rozsądku i odpowiednio dobranych opon, ale jako dodatkowe wsparcie może okazać się niezwykle przydatna w trudnych warunkach pogodowych.
