Silnik pracujący nierówno, który wykazuje wyraźne drgania wyłącznie w określonych zakresach obrotów, może nasuwać wiele podejrzeń, ale jedną z często pomijanych przyczyn są wtryskiwacze paliwa. Choć na pierwszy rzut oka może się wydawać, że ich działanie jest albo poprawne, albo całkowicie zaburzone, to w rzeczywistości problemy z wtryskami mogą objawiać się selektywnie, właśnie w ograniczonym przedziale obrotów. Zjawisko to może wynikać z wielu różnych czynników technicznych, które warto rozważyć w diagnostyce.
Każdy wtryskiwacz paliwa ma określony czas reakcji, a także charakterystykę rozpylania dostosowaną do trybu pracy silnika. Jeśli któryś z wtrysków zaczyna działać nieprecyzyjnie, na przykład z powodu zabrudzenia końcówki, mikrozatarcia wewnątrz iglicy albo uszkodzenia cewki, to jego działanie może być zaburzone tylko w tych momentach, gdy wymagany czas otwarcia zaworu mieści się w wąskim zakresie. Na przykład przy niskich obrotach objawy mogą być niezauważalne, ponieważ czas otwarcia jest relatywnie długi i niedokładność pracy nie wpływa na skład mieszanki. Jednak w średnich obrotach, gdzie liczy się precyzja dozowania, mogą pojawić się wyczuwalne drgania, niestabilność spalania i obniżenie komfortu pracy jednostki napędowej.
Wtryskiwacze mogą również generować problemy tylko w warunkach zwiększonego ciśnienia, czyli w sytuacjach, gdy listwa paliwowa dostarcza paliwo z większym naciskiem niż przy spokojnej jeździe. W takich momentach wewnętrzne uszkodzenia mechaniczne, jak choćby nieszczelność zaworu wtrysku, mogą ujawniać się właśnie wtedy, gdy wtryskiwacz musi pracować szybciej i dokładniej. Efektem tego jest rozchwianie pracy jednego lub kilku cylindrów, co w układzie czterocylindrowym może skutkować odczuwalnymi szarpnięciami, drganiami karoserii, a nawet gaśnięciem przy próbie płynnej zmiany biegu.
Szczególnie zdradliwe są sytuacje, w których drgania silnika pojawiają się tylko w ściśle określonych warunkach – na przykład przy lekkim przyspieszaniu w zakresie dwóch do trzech tysięcy obrotów. Wielu kierowców ignoruje te objawy lub błędnie przypisuje je do problemów z poduszkami silnika, skrzyni biegów, a nawet zawieszenia. Tymczasem wtryskiwacz, który niedostatecznie rozpyla paliwo przy konkretnym obciążeniu, potrafi zaburzyć proces spalania na jednym cylindrze do tego stopnia, że czujnik spalania stukowego zaczyna korygować zapłon, a sterownik zmienia parametry pracy jednostki. To wszystko prowadzi do utraty płynności jazdy i charakterystycznych wibracji.
Nie bez znaczenia pozostaje także wpływ układu sterowania – czyli samego sterownika silnika i jego oprogramowania. Współczesne jednostki wyposażone są w adaptacyjne systemy wtrysku, które uczą się pracy poszczególnych wtryskiwaczy. Jeśli jeden z nich przekazuje do sterownika dane, które odbiegają od normy, system próbuje kompensować błąd przez korekty w innych cylindrach. Taka adaptacja może działać w określonym zakresie obrotów, powodując poprawną pracę przy niskim i wysokim obciążeniu, ale generując drgania właśnie w tym jednym, niekomfortowym dla kierowcy momencie.
Diagnostyka takiego przypadku wymaga często użycia komputera diagnostycznego z możliwością podglądu korekt wtryskowych i parametrów pracy cylindrów. Niezbędne może się też okazać wykonanie testu przelewowego lub inspekcji stanu końcówek rozpylających. Nie zawsze usterka ujawnia się w kodach błędów, a odczyty OBD mogą być pozornie poprawne. Dlatego w przypadku drgań pojawiających się tylko w określonym zakresie, warto zwrócić szczególną uwagę właśnie na precyzję działania wtryskiwaczy.
