Zawór EGR, czyli układ recyrkulacji spalin, to jeden z kluczowych elementów nowoczesnych silników spalinowych, zarówno benzynowych, jak i wysokoprężnych. Jego głównym zadaniem jest kierowanie części spalin z powrotem do komory spalania, co pozwala obniżyć temperaturę spalania i ograniczyć emisję tlenków azotu. W praktyce jednak EGR wpływa nie tylko na skład spalin, ale również na ich temperaturę, a tym samym na warunki pracy całego układu wydechowego.
Podczas normalnej pracy silnika, zawór EGR otwiera się w określonych warunkach, najczęściej przy częściowym obciążeniu i umiarkowanych obrotach. Wówczas część spalin, zamiast być całkowicie usuwana przez układ wydechowy, trafia ponownie do cylindrów. Wprowadzenie spalin do komory spalania powoduje rozrzedzenie mieszanki paliwowo-powietrznej, co skutkuje obniżeniem maksymalnej temperatury spalania w cylindrze. Efektem tego jest nie tylko ograniczenie emisji tlenków azotu, ale również zmniejszenie temperatury gazów wydechowych opuszczających silnik.
Obniżenie temperatury wydechu przez EGR jest szczególnie widoczne podczas jazdy w warunkach miejskich, przy umiarkowanym obciążeniu silnika. W tych sytuacjach zawór EGR jest aktywny, a temperatura spalin za turbosprężarką i w kolektorze wydechowym jest niższa niż podczas pracy z zamkniętym EGR. To zjawisko ma pozytywny wpływ na trwałość elementów układu wydechowego, takich jak turbosprężarka, katalizator czy filtr DPF, które są mniej narażone na przegrzewanie.
Warto jednak pamiętać, że w pewnych sytuacjach zawór EGR jest zamykany – na przykład podczas pełnego obciążenia silnika, gwałtownego przyspieszania lub pracy na wysokich obrotach. Wtedy do cylindrów trafia wyłącznie świeże powietrze, a temperatura spalania i wydechu rośnie. Jest to niezbędne dla uzyskania maksymalnej mocy i sprawności silnika, ale jednocześnie oznacza większe obciążenie termiczne układu wydechowego.
Niesprawność zaworu EGR, jego zablokowanie w pozycji zamkniętej lub otwartej, może prowadzić do nieprawidłowej temperatury spalin. Zablokowany EGR w pozycji zamkniętej skutkuje wyższą temperaturą wydechu, co przyspiesza zużycie turbosprężarki, katalizatora i filtra DPF. Z kolei zawór zablokowany w pozycji otwartej może powodować zbyt niską temperaturę spalin, co utrudnia skuteczną regenerację filtra DPF i prowadzi do powstawania nagaru w układzie dolotowym.
Podsumowując, zawór EGR ma bezpośredni wpływ na temperaturę wydechu. Jego prawidłowa praca pozwala utrzymać optymalne warunki spalania, ogranicza emisję szkodliwych substancji i chroni elementy układu wydechowego przed nadmiernym obciążeniem termicznym. Regularna diagnostyka i konserwacja EGR to klucz do długowieczności silnika i sprawności całego układu wydechowego.
