Zawór EGR (Exhaust Gas Recirculation) to element, który w nowoczesnych silnikach odpowiada za recyrkulację części spalin z powrotem do układu dolotowego. Jego głównym zadaniem jest obniżenie emisji tlenków azotu (NOx) poprzez obniżenie temperatury spalania. Jednak obecność EGR w układzie dolotowym może mieć istotny wpływ na pracę turbosprężarki, a w niektórych przypadkach prowadzić do jej zakłóceń i przedwczesnego zużycia.
Jednym z podstawowych problemów związanych z EGR jest to, że wprowadzane do dolotu spaliny są gorące i zawierają cząstki stałe oraz produkty niecałkowitego spalania paliwa. Te zanieczyszczenia osadzają się na ściankach kolektora dolotowego, zaworach, a także na łopatkach turbosprężarki, zwłaszcza jeśli układ EGR jest niesprawny lub często pracuje przy niskich prędkościach obrotowych. Nagromadzenie nagaru i sadzy prowadzi do zwężenia przekroju przewodów, pogorszenia przepływu powietrza i wzrostu oporów w dolocie. W efekcie turbo musi pracować ciężej, by osiągnąć wymagane ciśnienie doładowania, co skutkuje szybszym zużyciem łożysk i większym ryzykiem przegrzania.
Kolejną konsekwencją pracy EGR jest zmiana składu mieszanki paliwowo-powietrznej. Recyrkulacja spalin obniża ilość tlenu dostępnego do spalania, co może prowadzić do niepełnego spalania paliwa, wzrostu emisji cząstek stałych i powstawania nagaru. W skrajnych przypadkach silnik może pracować nierówno, szarpać lub przechodzić w tryb awaryjny. Długotrwałe działanie EGR przyczynia się także do powstawania nagaru na łopatkach wirnika turbosprężarki, co obniża jej wydajność i może prowadzić do zatarcia lub zablokowania mechanizmu zmiennej geometrii łopatek (VNT/VTG).
Uszkodzony lub zacinający się zawór EGR może powodować nieszczelności w układzie dolotowym, przez co turbo nie jest w stanie zbudować odpowiedniego ciśnienia doładowania. Objawia się to spadkiem mocy, ospałą reakcją na gaz, dymieniem z wydechu oraz pojawieniem się błędów w sterowniku silnika. W niektórych przypadkach komputer ogranicza moc silnika, by chronić jednostkę napędową przed poważniejszymi uszkodzeniami.
Podsumowując, zawór EGR może zakłócać pracę turbosprężarki poprzez wprowadzanie zanieczyszczeń do dolotu, zwiększanie oporów przepływu powietrza, zmianę składu mieszanki oraz ryzyko powstawania nagaru na łopatkach turbo. Regularna kontrola i czyszczenie układu EGR, a także stosowanie wysokiej jakości paliwa i oleju, to podstawa bezproblemowej eksploatacji silnika z doładowaniem i długowieczności turbosprężarki.
