Czarny dym z wydechu to jeden z najbardziej charakterystycznych i niepokojących objawów, jakie mogą wystąpić w samochodzie wyposażonym w silnik z turbosprężarką. Właściciele pojazdów często kojarzą to z problemami z wtryskiem paliwa lub układem EGR, jednak bardzo często przyczyną intensywnego kopcenia na czarno jest właśnie uszkodzona turbina. Zrozumienie mechanizmu tego zjawiska pozwala nie tylko trafnie zdiagnozować usterkę, ale także uniknąć poważniejszych konsekwencji dla silnika i układu wydechowego.
Podstawowym zadaniem turbosprężarki jest dostarczanie do cylindrów większej ilości powietrza, co pozwala na efektywne spalanie większej dawki paliwa. Dzięki temu silnik osiąga wyższą moc i moment obrotowy przy zachowaniu optymalnych parametrów spalania. Gdy turbosprężarka jest sprawna, mieszanka paliwowo-powietrzna jest dobrze zbilansowana, a ilość niespalonych cząstek sadzy w spalinach jest minimalna.
W przypadku uszkodzenia turbiny, najczęściej dochodzi do spadku jej wydajności – wirnik nie osiąga wymaganych obrotów, łopatki są uszkodzone lub układ sterowania nie działa prawidłowo. W efekcie do cylindrów trafia znacznie mniej powietrza niż przewiduje to sterownik silnika. Jednocześnie, komputer sterujący nie zawsze jest w stanie natychmiast skorygować dawkę paliwa, przez co do komory spalania trafia jej zbyt dużo w stosunku do ilości dostępnego tlenu. Powstaje zbyt bogata mieszanka, która nie jest w stanie całkowicie się spalić. Niespalone cząstki węgla i sadzy wydostają się z wydechu w postaci intensywnego, czarnego dymu.
Czarny dym jest więc bezpośrednim efektem niepełnego spalania paliwa. W silnikach z uszkodzoną turbiną kopcenie na czarno jest szczególnie widoczne podczas gwałtownego przyspieszania, jazdy pod górę lub pod dużym obciążeniem, gdy zapotrzebowanie na powietrze jest największe. Im większy stopień uszkodzenia turbiny, tym intensywniejsze kopcenie i tym większe ryzyko powstawania osadów sadzy w układzie wydechowym, na zaworach i w filtrze DPF.
Uszkodzona turbina może również powodować przedostawanie się oleju silnikowego do układu dolotowego. Jeśli uszczelnienia turbiny są nieszczelne, olej dostaje się do sprężonego powietrza i trafia do cylindrów, gdzie ulega spaleniu. Wprawdzie spalanie oleju zazwyczaj objawia się niebieskim dymem, ale w połączeniu z bogatą mieszanką i obecnością sadzy może powodować, że dym z wydechu jest jeszcze ciemniejszy i bardziej intensywny.
Długotrwała jazda z uszkodzoną turbiną i intensywnym kopceniem na czarno prowadzi do szybkiego zapychania filtra DPF, wzrostu emisji szkodliwych substancji oraz przyspieszonego zużycia elementów silnika. Nadmiar sadzy osadza się na zaworach, tłokach, a także w układzie wydechowym, co dodatkowo pogarsza osiągi i może prowadzić do poważnych awarii.
Objawy uszkodzonej turbiny, które towarzyszą kopceniu na czarno, to przede wszystkim spadek mocy, opóźniona reakcja na gaz, nierówna praca silnika, wzrost zużycia paliwa oraz pojawianie się komunikatów ostrzegawczych na desce rozdzielczej. W przypadku zaobserwowania tych symptomów należy jak najszybciej przeprowadzić diagnostykę układu doładowania i naprawić turbosprężarkę, aby zapobiec dalszym uszkodzeniom.
Czarny dym z wydechu przy uszkodzonej turbinie to wyraźny sygnał, że do cylindrów trafia zbyt mało powietrza, a spalanie paliwa jest niepełne. Szybka reakcja i naprawa pozwalają uniknąć poważnych konsekwencji dla silnika, układu wydechowego i środowiska.
Czy przygotować kolejny artykuł?
