Dym wydobywający się z rury wydechowej samochodu to sygnał, którego nigdy nie należy lekceważyć. Choć przez chwilę po uruchomieniu silnika – zwłaszcza zimą – lekka mgiełka może być zupełnie normalna, intensywny i barwny dym, który utrzymuje się podczas jazdy, najczęściej wskazuje na poważniejsze problemy techniczne. Kolor spalin może wiele powiedzieć o stanie silnika, rodzaju usterki oraz jej potencjalnych konsekwencjach. Niebieski, czarny lub biały dym to trzy najczęściej spotykane warianty, a każdy z nich ma inne przyczyny i wymaga innej diagnostyki.
Niebieski dym z wydechu to najczęściej znak, że silnik spala olej silnikowy. Taki kolor spalin pojawia się zwykle przy zużyciu pierścieni tłokowych, uszczelniaczy zaworowych lub prowadnic zaworów. Gdy olej dostaje się do komory spalania, miesza się z paliwem i spala razem z nim, co powoduje charakterystyczne, niebieskawe zabarwienie dymu. Objaw ten może być szczególnie widoczny podczas rozruchu po dłuższym postoju lub przy intensywnym przyspieszaniu. W przypadku starszych samochodów z dużym przebiegiem może to oznaczać zużycie elementów układu tłokowo-korbowego i konieczność poważniejszego remontu silnika. W nowoczesnych silnikach może to także świadczyć o niesprawnym układzie doładowania – np. o nieszczelności turbosprężarki, przez którą olej trafia do dolotu lub wydechu.
Czarny dym z wydechu to znak, że silnik spala zbyt bogatą mieszankę paliwowo-powietrzną – czyli dostaje zbyt dużo paliwa w stosunku do ilości powietrza. Przyczyn może być wiele: niesprawny przepływomierz powietrza, wadliwe czujniki temperatury lub ciśnienia, zapchany filtr powietrza, uszkodzone wtryskiwacze albo niesprawny czujnik tlenu (sonda lambda). Czarny dym najczęściej pojawia się podczas przyspieszania, a jego obecność wiąże się również z wyraźnym wzrostem zużycia paliwa, spadkiem mocy i zwiększoną emisją spalin. W przypadku silników diesla może to także oznaczać problemy z turbosprężarką lub EGR-em. Warto pamiętać, że czarne spaliny to nie tylko problem techniczny, ale również środowiskowy – to znak, że auto emituje dużą ilość cząstek stałych, co jest szczególnie niepożądane w strefach niskiej emisji.
Biały dym z kolei najczęściej budzi niepokój zimą, choć nie zawsze oznacza usterkę. W warunkach niskiej temperatury, tuż po odpaleniu silnika, biały dym to zazwyczaj para wodna – efekt kondensacji wilgoci obecnej w układzie wydechowym. Taki dym znika po kilku minutach od rozgrzania układu i nie powinien budzić obaw. Jednak jeśli biały dym utrzymuje się długo, intensywnie pachnie słodko i towarzyszy mu ubytek płynu chłodniczego, to znak, że do komory spalania trafia ciecz chłodząca. Przyczyną może być uszkodzona uszczelka pod głowicą, pęknięta głowica lub blok silnika. W takiej sytuacji może dochodzić także do przegrzewania jednostki napędowej, spienienia płynu w zbiorniczku wyrównawczym czy obecności bąbelków powietrza w układzie chłodzenia. Biały dym może także oznaczać niespalone paliwo – zwłaszcza w przypadku diesla, gdy dochodzi do problemów z wtryskiem lub rozruchem.
Podsumowując – kolor dymu z wydechu to cenna informacja diagnostyczna. Niebieski dym oznacza spalanie oleju i problemy z uszczelnieniem silnika, czarny dym wskazuje na zbyt bogatą mieszankę paliwową i nieefektywne spalanie, a biały dym może sygnalizować obecność pary wodnej lub płynu chłodniczego w komorze spalania. Każdy z tych objawów powinien być dokładnie zdiagnozowany, bo choć nie zawsze wymaga natychmiastowej interwencji, w wielu przypadkach zapowiada poważniejszą awarię, która w porę wykryta może być znacznie tańsza w usunięciu.
