Niektórym kierowcom zdarza się zauważyć, że ich samochodowa klimatyzacja działa poprawnie tylko podczas jazdy, natomiast w momencie postoju lub pracy silnika na biegu jałowym nawiew przestaje chłodzić powietrze. To zjawisko może być irytujące, szczególnie w korkach i upalnych dniach, gdy właśnie wtedy oczekujemy maksymalnego komfortu termicznego wewnątrz pojazdu. Wbrew pozorom taka sytuacja nie musi świadczyć o poważnej awarii, choć może być sygnałem, że któryś z elementów układu nie działa optymalnie lub potrzebuje uwagi serwisowej.
Pierwszą i najczęstszą przyczyną tego typu objawu jest niedostateczna praca wentylatora chłodnicy. Gdy pojazd się porusza, przepływ powietrza przez skraplacz – czyli chłodnicę klimatyzacji – jest naturalnie wspomagany przez ruch pojazdu. To chłodzenie pozwala na efektywne odprowadzanie ciepła z czynnika chłodniczego i utrzymanie odpowiedniego ciśnienia w układzie. W momencie postoju rolę tę przejmuje wentylator elektryczny, który powinien włączać się automatycznie. Jeżeli ten wentylator nie działa poprawnie, chłodzenie skraplacza nie zachodzi wystarczająco intensywnie, co skutkuje wzrostem temperatury i ciśnienia, a w efekcie spadkiem wydajności chłodzenia w kabinie.
Drugim potencjalnym problemem jest zużyty lub osłabiony kompresor klimatyzacji. W starszych pojazdach może się zdarzyć, że kompresor nie wytwarza odpowiedniego ciśnienia przy niskich obrotach silnika, przez co czynnik chłodniczy nie krąży w układzie z odpowiednią siłą. W efekcie klimatyzacja działa poprawnie tylko wtedy, gdy silnik pracuje na wyższych obrotach – czyli podczas jazdy – a przestaje chłodzić w czasie postoju. Taki stan rzeczy wymaga diagnostyki i oceny stanu kompresora, gdyż może być zapowiedzią jego stopniowego zużycia.
Niekiedy winowajcą okazuje się układ elektryczny sterujący klimatyzacją. W zależności od konstrukcji pojazdu, pewne funkcje układu mogą być ograniczane przez komputer pokładowy w celu ochrony akumulatora i silnika podczas postoju. Dotyczy to zwłaszcza aut hybrydowych lub wyposażonych w systemy start-stop, które mogą okresowo ograniczać działanie kompresora klimatyzacji, aby oszczędzać energię. W takich przypadkach chłodzenie może zanikać, dopóki silnik nie zostanie ponownie uruchomiony lub nie zwiększy się jego obciążenie.
Innym czynnikiem może być niewystarczający poziom czynnika chłodniczego. Gdy jego ilość w układzie jest zbyt mała, działanie klimatyzacji staje się mniej efektywne, a najgorzej funkcjonuje ona właśnie na wolnych obrotach. W czasie jazdy i wyższych prędkości, kompresor może jeszcze nadrobić braki siłą pracy, ale w postoju brakuje ciśnienia, które umożliwiłoby skuteczne chłodzenie. Z tego względu regularne uzupełnianie i kontrola poziomu czynnika chłodniczego są podstawą sprawnego działania całego systemu.
W niektórych modelach samochodów ograniczona praca klimatyzacji na biegu jałowym może być cechą konstrukcyjną. Producent może zaprogramować działanie klimatyzacji tak, by obniżać jej wydajność w warunkach, które obciążają układ napędowy, zwłaszcza w pojazdach o mniejszych silnikach. Ma to na celu zmniejszenie zużycia paliwa i ochronę komponentów przed przegrzaniem. Choć w takim przypadku nie mamy do czynienia z awarią, wrażenia kierowcy mogą być podobne – klimatyzacja nie spełnia swojej funkcji podczas postoju.
Podsumowując, jeśli klimatyzacja działa tylko podczas jazdy, warto sprawdzić wentylator chłodnicy, stan kompresora, poziom czynnika chłodniczego oraz ewentualne ograniczenia narzucone przez elektronikę pojazdu. W większości przypadków nie jest to awaria krytyczna, ale oznaka, że układ wymaga przeglądu i ewentualnego serwisu. Zaniedbanie tego objawu może prowadzić do większych problemów w przyszłości, szczególnie w okresie letnim, gdy klimatyzacja jest najintensywniej wykorzystywana.
