Przegub zewnętrzny w samochodzie pełni bardzo istotną funkcję – łączy półoś napędową z piastą koła, a jednocześnie umożliwia przenoszenie momentu obrotowego przy skręconych kołach i pod różnym kątem pracy zawieszenia. W przeciwieństwie do przegubu wewnętrznego, który odpowiada głównie za kompensację długości półosi podczas pracy zawieszenia, przegub zewnętrzny podlega znacznie większym obciążeniom dynamicznym. To właśnie te warunki sprawiają, że w praktyce szybciej ulega on zużyciu.
Podstawową przyczyną częstszych awarii przegubów zewnętrznych jest ich położenie i zakres pracy. Każdy zakręt, każde ruszenie z miejsca na skręconych kołach i każde nierówne podłoże powodują, że przegub musi pracować pod zmiennym kątem i z różną prędkością obrotową. W efekcie wewnętrzne elementy przegubu, takie jak bieżnie kulowe i kulki toczne, nieustannie zmieniają swoje położenie względem siebie, co prowadzi do ich mechanicznego zużycia. Przegub zewnętrzny wykonuje więc znacznie więcej intensywnych ruchów niż przegub wewnętrzny, który pozostaje niemal cały czas w tym samym położeniu.
Kolejnym powodem jest narażenie przegubu zewnętrznego na działanie warunków atmosferycznych. Znajduje się on najbliżej koła, więc jest wystawiony na błoto, wodę, sól drogową i inne zanieczyszczenia. Jeżeli dojdzie do uszkodzenia manżety ochronnej, czyli gumowej osłony przegubu, wilgoć i brud błyskawicznie dostają się do wnętrza przegubu. Nawet niewielkie pęknięcie manżety prowadzi do stopniowego wypłukiwania smaru, a dalsza jazda bez jego obecności oznacza pracę na sucho, co skutkuje przyspieszonym zużyciem powierzchni ślizgowych i pojawieniem się luzów.
Warto również zwrócić uwagę na sposób, w jaki większość kierowców eksploatuje swoje samochody. Ruszanie na skręconych kołach, szybkie zawracanie, jazda po nierównych drogach czy obciążenie przedniej osi podczas hamowania – wszystkie te sytuacje przenoszą większe siły na zewnętrzne przeguby. Dlatego w autach przednionapędowych są one najczęściej pierwszymi elementami układu napędowego, które ulegają zużyciu. Objawy takiego zużycia pojawiają się najczęściej w postaci charakterystycznych stuków lub „klików” słyszalnych przy ruszaniu lub skręcie, a także wibracji przenoszonych na kierownicę.
W nowoczesnych samochodach przeguby zewnętrzne są często projektowane jako elementy niewymienne oddzielnie – są zintegrowane z półosią, co dodatkowo utrudnia naprawę. Producenci stosują takie rozwiązania głównie ze względów kosztowych i konstrukcyjnych, ale z punktu widzenia użytkownika oznacza to konieczność wymiany całej półosi, nawet jeśli zużyty został tylko sam przegub.
Na koniec warto wspomnieć o jakości zamienników. Tańsze przeguby, wykonane z gorszych materiałów, mogą mieć niższą trwałość i szybciej ulegać zużyciu, nawet jeśli są montowane w idealnych warunkach. Odpowiedni dobór smaru, właściwy montaż manżety i unikanie ekstremalnej jazdy mogą jednak znacznie wydłużyć żywotność przegubu, nawet tego najbardziej obciążonego.
Podsumowując, przegub zewnętrzny zużywa się szybciej ze względu na swoje położenie, zakres pracy oraz narażenie na czynniki zewnętrzne. Regularna kontrola stanu manżet, dbałość o jakość smaru i ostrożna eksploatacja to kluczowe czynniki wpływające na jego trwałość. Zlekceważenie pierwszych objawów zużycia może prowadzić do poważnych awarii napędu i konieczności kosztownej naprawy.
