Historia samochodów elektrycznych – od początków do dziś

Historia samochodów elektrycznych zaczyna się pod koniec XIX wieku, gdy równolegle rozwijały się trzy koncepcje napędu: para, benzyna i elektryczność. W pierwszych dekadach XX wieku auta na prąd były popularne w miastach, bo oferowały łatwość obsługi i czystą, cichą jazdę, lecz ograniczony zasięg i ówczesne limity technologii akumulatorów sprawiły, że przegrały z rosnącą dostępnością paliw i rozwojem silników spalinowych. Powrotne fale zainteresowania pojawiały się w czasach kryzysów naftowych lat 70., a kolejnym ważnym rozdziałem były lata 90. z programami demonstracyjnymi i ikonami jak EV1, które pokazały potencjał, ale też ograniczenia ówczesnych baterii. Przełom nadszedł po 2008 roku, wraz z wejściem na rynek nowoczesnych ogniw litowo-jonowych, elektroniką mocy o wysokiej sprawności i nowym podejściem do integracji napędu, co pozwoliło tworzyć samochody o osiągach, zasięgu i komforcie porównywalnym lub lepszym od aut spalinowych. W ciągu kolejnej dekady pojawiły się pierwsze masowe modele, szybkie ładowanie prądem stałym, architektury 400 i 800 V, a także globalne programy wsparcia infrastruktury. Dziś elektromobilność to nie tylko BEV, ale też hybrydy plug-in oraz rozwój autobusów i dostawczaków na prąd, które dzięki codziennym trasom i przewidywalnym postojom świetnie wpisują się w logistykę miast. Zmiany dotknęły też łańcucha dostaw: powstały gigafabryki baterii, automatyzacja produkcji obniżyła koszty na kilowatogodzinę, a recykling i drugi żywot magazynów energii stają się normą. Jednocześnie widać rosnącą rolę chemii LFP w tańszych modelach, NMC w samochodach o długim zasięgu i badania nad półprzewodnikowymi elektrolitami, które mają zwiększyć gęstość energii i bezpieczeństwo. Postęp w półprzewodnikach z węglika krzemu i azotku galu przyspiesza ładowanie i poprawia sprawność, a oprogramowanie, aktualizacje OTA i integracja z chmurą zmieniają samochód w urządzenie cyfrowe z funkcjami poprawiającymi efektywność i komfort. W sferze społecznej elektromobilność stała się elementem polityk klimatycznych, a miasta wprowadzają strefy czystego transportu, co dodatkowo stymuluje popyt. Przyszłość to tańsze baterie dzięki skalowaniu produkcji i nowym procesom rafinacji, bardziej oszczędne silniki z uzwojeniami bezmagnesowymi, megawatowe ładowanie ciężarówek oraz dwukierunkowe przepływy energii między domem, siecią i pojazdem. Historia samochodów elektrycznych to droga od ciekawostki do filaru przemysłu, na której kluczową rolę odegrały postępy w chemii, elektronice mocy i oprogramowaniu oraz świadome decyzje konsumentów i regulatorów.