Jazda pod wpływem alkoholu to jedno z najpoważniejszych wykroczeń drogowych. Choć świadomość społeczna w tym zakresie stale rośnie, a statystyki wypadków z udziałem nietrzeźwych kierowców spadają, nadal wielu kierowców nie zna dokładnych granic prawnych i nie zdaje sobie sprawy, jakie konsekwencje grożą za przekroczenie dopuszczalnych limitów. Ile można mieć promili za kierownicą i co grozi za jazdę „na podwójnym gazie”?
W polskim prawie obowiązują dwa progi dotyczące zawartości alkoholu w organizmie kierowcy. Pierwszy z nich to stan po użyciu alkoholu – występuje, gdy stężenie alkoholu we krwi wynosi od 0,2 do 0,5 promila, lub od 0,1 do 0,25 mg alkoholu w jednym litrze wydychanego powietrza. Drugi próg to stan nietrzeźwości – przekroczenie 0,5 promila we krwi lub 0,25 mg/l w wydychanym powietrzu.
W przypadku stanu po użyciu alkoholu mamy do czynienia z wykroczeniem, natomiast stan nietrzeźwości to już przestępstwo. Różnica ta ma ogromne znaczenie – zarówno pod względem odpowiedzialności karnej, jak i skutków w sferze prawa jazdy, ubezpieczenia i reputacji kierowcy.
Jeśli podczas kontroli policyjnej okaże się, że kierowca znajduje się w stanie po użyciu alkoholu, funkcjonariusze mogą nałożyć grzywnę do 5 tysięcy złotych, zatrzymać prawo jazdy i skierować sprawę do sądu. W takim przypadku kierowcy grozi zakaz prowadzenia pojazdów od 6 miesięcy do 3 lat oraz 15 punktów karnych. Co ważne, nawet taka „niższa” forma naruszenia przepisów wiąże się z wpisem do ewidencji i może skutkować wyższymi składkami ubezpieczeniowymi w przyszłości.
Znacznie poważniejsze konsekwencje czekają tych, którzy prowadzą pojazd w stanie nietrzeźwości. To już przestępstwo z artykułu 178a kodeksu karnego. Grozi za nie grzywna, ograniczenie wolności albo kara pozbawienia wolności do 2 lat. Dodatkowo sąd obligatoryjnie orzeka zakaz prowadzenia pojazdów – od 3 do 15 lat – a także obowiązek uiszczenia świadczenia na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej. Jego wysokość to minimum 5 tysięcy złotych, a w przypadku recydywy – nawet 10 tysięcy lub więcej.
W przypadku kierowców zawodowych lub osób prowadzących pojazd w stanie nietrzeźwości po raz kolejny, kary mogą być jeszcze surowsze. Nowelizacje przepisów w ostatnich latach wprowadziły zaostrzenie sankcji, w tym możliwość orzekania przepadku pojazdu oraz dożywotniego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych. Co więcej, kierowcy, którzy spowodują wypadek będąc pod wpływem alkoholu, nie mogą liczyć na łagodniejsze traktowanie – sąd może skazać ich nawet na kilkanaście lat więzienia.
Nie wolno też zapominać o innych skutkach jazdy po alkoholu. Jeśli kierowca spowoduje wypadek, ubezpieczyciel ma prawo odmówić wypłaty odszkodowania z polisy OC, a co gorsza – może żądać zwrotu wypłaconego świadczenia. Oznacza to, że nietrzeźwy sprawca będzie musiał z własnej kieszeni pokryć koszty naprawy pojazdów, leczenia poszkodowanych, a czasem także renty lub odszkodowań za trwałe uszczerbki na zdrowiu.
Wielu kierowców zadaje też pytanie: po jakim czasie można bezpiecznie wsiąść za kierownicę po wypiciu alkoholu? Odpowiedź nie jest jednoznaczna – metabolizm alkoholu zależy od wielu czynników: masy ciała, płci, tempa przemiany materii, rodzaju spożywanego trunku i czasu, jaki upłynął od jego wypicia. Zasada jest jedna – jeśli masz wątpliwości, nie jedź. Warto korzystać z alkomatów, aplikacji monitorujących trzeźwość lub po prostu odczekać do rana i mieć pewność, że nie ryzykujesz ani mandatu, ani tragedii.
Podsumowując – limit promili to nie tylko sucha liczba w kodeksie. To granica, po której przekroczeniu kierowca staje się realnym zagrożeniem dla siebie i innych uczestników ruchu. Sankcje są dotkliwe, ale to konsekwencje moralne i życiowe bywają najcięższe. Dlatego decyzja o wsiadaniu za kierownicę po alkoholu powinna być zawsze jedna – zdecydowanie na „nie”.
