Filtr cząstek stałych (DPF) to jeden z najważniejszych elementów układu wydechowego w nowoczesnych samochodach z silnikiem diesla. Jego głównym zadaniem jest zatrzymywanie szkodliwych cząstek sadzy powstających podczas spalania oleju napędowego. Aby filtr mógł działać prawidłowo przez długi czas, musi regularnie pozbywać się zgromadzonej sadzy. Temu właśnie służy proces wypalania, czyli regeneracji. Jednym z najważniejszych mechanizmów jest tzw. aktywne wypalanie filtra DPF. Jak ono przebiega i czym różni się od wypalania pasywnego?
Czym jest aktywne wypalanie DPF?
Aktywne wypalanie filtra cząstek stałych to proces kontrolowany przez komputer sterujący silnikiem (ECU), który inicjuje wypalanie sadzy w momencie, gdy jej ilość w filtrze osiągnie określony poziom. W przeciwieństwie do wypalania pasywnego, które zachodzi samoistnie podczas jazdy z wysoką temperaturą spalin (np. na autostradzie), aktywna regeneracja wymaga specjalnych działań, by podnieść temperaturę w filtrze do około 600°C.
Jak przebiega aktywne wypalanie filtra DPF?
Proces aktywnej regeneracji rozpoczyna się, gdy czujniki ciśnienia i temperatury wykryją, że poziom nagromadzonej sadzy w filtrze przekracza bezpieczną wartość. Komputer pokładowy uruchamia wtedy specjalny tryb pracy silnika, który ma na celu podniesienie temperatury spalin. Osiąga się to na kilka sposobów:
-
Dodatkowy wtrysk paliwa – Do cylindra lub bezpośrednio do układu wydechowego podawana jest dodatkowa dawka paliwa, która spala się w filtrze, podnosząc temperaturę.
-
Zmiana faz rozrządu – W niektórych silnikach zmienia się czas otwarcia zaworów, by zwiększyć temperaturę spalin.
-
Wyłączenie recyrkulacji spalin (EGR) – Na czas regeneracji zawór EGR jest zamykany, co również wpływa na wzrost temperatury.
Podczas aktywnego wypalania mogą pojawić się charakterystyczne objawy: podwyższone obroty biegu jałowego, częstsze włączanie wentylatora chłodnicy, a nawet specyficzny zapach spalin. Cały proces trwa zwykle od kilku do kilkunastu minut i najlepiej przebiega podczas jazdy z umiarkowaną prędkością, gdy silnik jest rozgrzany.
Kiedy aktywne wypalanie nie działa prawidłowo?
Aktywna regeneracja może się nie powieść, jeśli:
-
Silnik jest często wyłączany podczas trwania procesu (np. jazda na krótkich odcinkach)
-
Występują usterki czujników temperatury lub ciśnienia
-
W układzie wtryskowym pojawiają się nieprawidłowości
-
Filtr jest zbyt mocno zapchany i nie da się już usunąć sadzy przez wypalanie
W takich przypadkach komputer może zasygnalizować problem kontrolką DPF lub check engine, a kierowca odczuje spadek mocy, wzrost spalania i inne niepokojące objawy.
Dlaczego aktywne wypalanie jest ważne?
Regularna i skuteczna regeneracja filtra DPF pozwala uniknąć kosztownych napraw i wymiany filtra. Dzięki aktywnemu wypalaniu samochód spełnia normy emisji spalin, a silnik może pracować w optymalnych warunkach. Warto pamiętać, że ignorowanie objawów związanych z DPF może prowadzić do poważnych awarii i unieruchomienia pojazdu.
Aktywne wypalanie filtra cząstek stałych to proces, który pozwala utrzymać układ wydechowy w dobrej kondycji i zapewnia bezproblemową eksploatację nowoczesnych diesli.
