Dwubiegowy wentylator chłodnicy to rozwiązanie stosowane w wielu nowoczesnych samochodach w celu lepszego dostosowania intensywności chłodzenia do aktualnych warunków pracy silnika. Jego działanie opiera się na dwóch poziomach prędkości obrotowej – niższym, który uruchamia się przy umiarkowanym wzroście temperatury płynu chłodniczego, oraz wyższym, aktywowanym przy bardziej wymagających warunkach, kiedy chłodzenie musi być intensywniejsze. Taka konstrukcja pozwala na oszczędność energii i mniejsze zużycie komponentów w sytuacjach, gdy pełna moc chłodzenia nie jest wymagana.
Praca dwubiegowego wentylatora regulowana jest przez komputer sterujący silnika, który na podstawie danych z czujnika temperatury płynu chłodniczego decyduje o załączeniu odpowiedniego biegu. W typowej konfiguracji, pierwszy bieg załącza się, gdy temperatura płynu osiąga około dziewięćdziesięciu stopni Celsjusza, a drugi bieg w momencie, gdy temperatura przekracza sto stopni. Różne wartości progowe mogą występować w zależności od marki i modelu pojazdu, jednak ogólna zasada działania pozostaje taka sama.
Pierwszy bieg wentylatora zapewnia wystarczające chłodzenie w normalnych warunkach eksploatacyjnych, na przykład podczas jazdy miejskiej czy w lekkich korkach. Jest cichszy i mniej energochłonny, dlatego preferowany przez komputer pokładowy przy umiarkowanym obciążeniu. Drugi bieg natomiast uruchamiany jest w sytuacjach skrajnych, takich jak długotrwała jazda w korku, holowanie przyczepy czy wysoka temperatura otoczenia. Wtedy wentylator pracuje z pełną mocą, aby zapobiec przegrzaniu silnika.
W przypadku awarii któregokolwiek z biegów mogą pojawić się poważne problemy z chłodzeniem. Jeśli pierwszy bieg przestanie działać, wentylator nie załączy się w odpowiednim momencie, a silnik zacznie się przegrzewać. Z kolei brak drugiego biegu oznacza, że w sytuacjach ekstremalnych układ chłodzenia może nie nadążać z odprowadzaniem ciepła, co również może skutkować zagotowaniem płynu i uszkodzeniem silnika.
Napęd wentylatora najczęściej realizowany jest za pomocą silnika elektrycznego, a zmiana biegów odbywa się poprzez przekaźniki lub moduł sterujący. Ich uszkodzenie może prowadzić do braku załączania jednego z biegów lub całkowitego unieruchomienia wentylatora. Dlatego w diagnostyce problemów z chłodzeniem warto sprawdzić nie tylko sam wentylator, ale również układ jego sterowania, w tym czujniki i przekaźniki.
Podsumowując, dwubiegowy wentylator chłodnicy to istotny element nowoczesnego układu chłodzenia, który poprzez elastyczne dostosowanie intensywności pracy zapewnia efektywne chłodzenie silnika w różnych warunkach drogowych i temperaturowych. Jego prawidłowe działanie jest niezbędne do zachowania optymalnej temperatury pracy jednostki napędowej i uniknięcia kosztownych awarii.
