Skrętna tylna oś to rozwiązanie, które coraz częściej trafia do nowoczesnych samochodów – nie tylko tych luksusowych czy sportowych, ale również do modeli rodzinnych i elektrycznych. Choć sama koncepcja nie jest nowa, dopiero rozwój technologii sterowania i miniaturyzacji elementów wykonawczych sprawił, że układ ten stał się bardziej przystępny i precyzyjny. Działanie skrętnej tylnej osi polega na tym, że oprócz kół przednich, także tylne potrafią zmieniać swoje położenie względem osi pojazdu – w zależności od prędkości jazdy i sytuacji drogowej.
W nowoczesnych konstrukcjach cały proces jest w pełni zautomatyzowany i sterowany elektronicznie. Przy niskich prędkościach, zazwyczaj poniżej trzydziestu kilometrów na godzinę, tylne koła skręcają w przeciwnym kierunku niż przednie. Efektem jest znaczne zmniejszenie promienia skrętu, co ułatwia manewrowanie na parkingach, zawracanie czy pokonywanie ciasnych zakrętów w mieście. Samochód staje się bardziej zwrotny i sprawia wrażenie znacznie krótszego, niż jest w rzeczywistości. Taka funkcja jest szczególnie cenna w dużych limuzynach, SUV-ach i autach elektrycznych, których rozstaw osi potrafi być naprawdę pokaźny.
Przy wyższych prędkościach, czyli zazwyczaj powyżej sześćdziesięciu kilometrów na godzinę, tylne koła skręcają w tym samym kierunku co przednie, choć w dużo mniejszym zakresie. Taki manewr poprawia stabilność auta przy zmianie pasa, omijaniu przeszkód czy pokonywaniu szybkich zakrętów. Dzięki temu samochód prowadzi się pewniej, mniej przechyla na zakrętach i szybciej wraca do wyprostowanego toru jazdy po manewrze. Ruch tylnej osi, choć zazwyczaj nie przekracza kilku stopni, znacząco poprawia wrażenie kontroli i bezpieczeństwa.
Mechanicznie układ ten może być zrealizowany na kilka sposobów – najczęściej stosuje się elektryczne siłowniki lub małe silniki przy piastach kół, które zmieniają ich pozycję pod kontrolą centralnego komputera. W tańszych systemach może to być jeden siłownik działający na belce skrętnej, w droższych – niezależne sterowanie każdego z tylnych kół. Dane do systemu trafiają z wielu źródeł: prędkościomierza, czujnika kąta skrętu, żyroskopu, układu ESP i innych elementów oceniających sytuację drogową w czasie rzeczywistym.
W niektórych przypadkach układ ten może być dezaktywowany lub przełączany w tryb sportowy, gdzie zakres skrętu jest inny, a reakcje – szybsze. Producenci często integrują go z trybami jazdy, dając kierowcy możliwość personalizacji reakcji samochodu. W autach o dużej mocy układ skrętnej tylnej osi potrafi nawet wzmocnić wrażenia z jazdy, sprawiając, że tył delikatnie „nadrabia” w zakręcie, dając efekt podobny do lekkiego uślizgu, ale pod pełną kontrolą elektroniki.
Pod względem serwisowym układ ten nie należy do szczególnie awaryjnych, jednak wymaga regularnej kalibracji i nie toleruje uszkodzeń zawieszenia czy nadmiernych luzów. W razie kolizji lub nieautoryzowanej ingerencji może się dezaktywować i wyświetlić błąd, co skutkuje powrotem do standardowego działania tylnej osi bez skrętu. Ważne jest również, aby zachować pełną zgodność geometrii zawieszenia z zaleceniami producenta, ponieważ niewielkie odchylenia mogą wpływać na pracę systemu.
Podsumowując – skrętna tylna oś to inteligentne rozwiązanie, które znacząco poprawia zarówno zwrotność przy niskich prędkościach, jak i stabilność przy szybkiej jeździe. Dzięki niej samochód staje się bardziej przewidywalny, łatwiejszy w manewrowaniu i przyjemniejszy w prowadzeniu. Choć dodaje nieco komplikacji konstrukcyjnej, korzyści wynikające z jej działania są coraz bardziej doceniane przez producentów i kierowców.
