Układ monitorowania zmęczenia kierowcy, znany także jako system wykrywania senności lub Driver Drowsiness Detection, to zaawansowana funkcja wspomagająca bezpieczeństwo jazdy, która ma za zadanie rozpoznać pierwsze oznaki dekoncentracji, zmęczenia lub senności prowadzącego pojazd. Jego głównym celem jest zapobieganie wypadkom, które mogą być skutkiem spadku uwagi, a które – zwłaszcza na długich trasach i autostradach – są szczególnie niebezpieczne.
System ten działa w czasie rzeczywistym i analizuje wiele parametrów związanych ze stylem jazdy kierowcy. W najprostszych wersjach bazuje głównie na odczytach z czujników układu kierowniczego. Elektronika stale monitoruje, jak często i w jaki sposób kierowca wykonuje ruchy kierownicą – ich amplitudę, częstotliwość i gwałtowność. Gdy system zauważy nietypowe, chaotyczne, zbyt nerwowe lub przeciwnie – zbyt rzadkie i ospałe ruchy kierownicą, uznaje to za możliwy sygnał zmęczenia.
W bardziej zaawansowanych wersjach, system dodatkowo bierze pod uwagę czas jazdy bez przerwy, prędkość pojazdu, utrzymywanie pasa ruchu (analiza z kamery umieszczonej za szybą) oraz korzystanie z pedału gazu i hamulca. Jeśli kierowca zaczyna zbaczać z pasa, delikatnie „wężykuje”, opóźnia reakcję na zmiany w otoczeniu lub zbyt długo nie wykonuje żadnych korekt toru jazdy, system uznaje to za sygnał alarmowy.
Niektóre nowoczesne pojazdy – zwłaszcza klasy premium – wyposażone są w kamery monitorujące twarz kierowcy. System analizuje ruchy głowy, położenie oczu, częstotliwość mrugania i mimikę. Gdy wykryje opadające powieki, brak reakcji wzrokowej na otoczenie lub dłuższe spojrzenia w jedno miejsce (oznaki dekoncentracji), ostrzega kierowcę o konieczności przerwy.
W momencie wykrycia oznak zmęczenia, system najczęściej wyświetla komunikat na desce rozdzielczej, np. symbol filiżanki kawy i komunikat typu „Zrób przerwę”, „Wykryto zmęczenie kierowcy” albo „Czas na odpoczynek”. Czasem towarzyszy temu sygnał dźwiękowy, a w bardziej rozbudowanych wersjach również wibracja kierownicy lub krótka interwencja w układ kierowniczy.
Warto podkreślić, że układ ten nie zastępuje czujności kierowcy. Nie ingeruje bezpośrednio w prowadzenie auta, nie zatrzymuje pojazdu i nie podejmuje decyzji za kierowcę – pełni jedynie funkcję ostrzegawczą i wspierającą. Jego skuteczność zależy od jakości czujników, algorytmów i dokładności obserwacji, ale również od indywidualnych nawyków prowadzącego.
Podsumowując – układ monitorowania zmęczenia kierowcy analizuje zachowania za kierownicą, reaguje na oznaki senności lub dekoncentracji i ostrzega, gdy istnieje ryzyko utraty uwagi. To cenne wsparcie podczas długich podróży, nocnej jazdy czy w ruchu autostradowym, ale nie zwalnia z obowiązku robienia przerw, zachowania koncentracji i świadomości własnego stanu. W połączeniu z innymi systemami wspomagającymi – jak asystent pasa ruchu, tempomat adaptacyjny czy czujnik martwego pola – tworzy kompletne środowisko zwiększające bezpieczeństwo jazdy.
