Jak działa zawór bypass w układzie kompresora

Zawór bypass jest kluczowym elementem w układzie napędu kompresora mechanicznego, bez którego komfort jazdy i bezpieczeństwo pracy silnika byłyby zagrożone. Jego zadaniem jest kontrolowanie przepływu powietrza doładowującego silnik i eliminowanie niepożądanego wzrostu ciśnienia, zwłaszcza podczas gwałtownego odjęcia gazu czy pracy na biegu jałowym. Gdy kompresor pracuje, spręża powietrze, które trafia do kolektora dolotowego – jeśli nagle zamkniemy przepustnicę, strumień sprężonego powietrza nie ma gdzie uciec, co może skutkować tzw. cofnięciem się powietrza i wytworzeniem fali uderzeniowej. To zjawisko powoduje gwałtowne wzrosty ciśnienia i obciąża łopatki kompresora, skracając jego żywotność i powodując hałas. Zawór bypass w takiej sytuacji otwiera się automatycznie, umożliwiając powrót nadmiaru powietrza do obiegu (np. przed kompresor) lub jego neutralne odprowadzenie. Najczęściej jest to zawór podciśnieniowy sterowany sygnałem z kolektora dolotowego; w nowoczesnych autach może być też sterowany elektronicznie. Zawór bypass zapobiega tzw. surge’owi, poprawia elastyczność silnika oraz umożliwia płynniejsze przejścia między stanami obciążenia a jazdą na luzie. Zmniejsza to obciążenie napędu kompresora, ogranicza głośność pracy i przyczynia się do dłuższej trwałości całego układu doładowania. Bypass znajduje zastosowanie zarówno w kompresorach śrubowych (popularnych w autach sportowych i terenowych), jak i odśrodkowych. Jego regularna kontrola i czyszczenie są warunkiem bezproblemowej pracy układu – awaria zaworu może prowadzić do podciśnienia lub nadciśnienia w kolektorze, nierównomiernej pracy silnika i spadku osiągów.