Aktywne zagłówki to element systemu bezpieczeństwa biernego w samochodzie, zaprojektowany z myślą o zmniejszeniu ryzyka urazu kręgosłupa szyjnego, szczególnie w sytuacji uderzenia w tył pojazdu. W przeciwieństwie do klasycznych zagłówków, które pełnią głównie funkcję podparcia głowy, aktywne zagłówki dynamicznie reagują na siły działające podczas wypadku, przesuwając się automatycznie w stronę głowy kierowcy i pasażera, aby złagodzić gwałtowny ruch szyi do tyłu.
Mechanizm działania opiera się na specjalnej konstrukcji wewnętrznej zagłówka, połączonej z oparciem fotela. W momencie uderzenia w tył samochodu, ciało kierowcy lub pasażera zostaje gwałtownie pchnięte w stronę siedzenia. Oparcie ugina się pod naporem ciała, co uruchamia układ mechaniczny lub pirotechniczny, który w ułamku sekundy wypycha zagłówek do przodu i lekko w górę. Dzięki temu głowa ma krótszą drogę do kontaktu z zagłówkiem, a ruch szyi zostaje zminimalizowany. Celem jest ograniczenie efektu tzw. „whiplash”, czyli urazu kręgosłupa szyjnego na skutek nagłego odchylenia głowy do tyłu.
W zależności od producenta i modelu samochodu, aktywne zagłówki mogą działać w oparciu o różne mechanizmy:
– mechaniczne – gdzie energia pochodząca z ugięcia oparcia wyzwala dźwignię wypychającą zagłówek,
– elektromechaniczne – sterowane z udziałem czujników przeciążenia lub sygnału z układu poduszek powietrznych,
– pirotechniczne – podobnie jak poduszki, uruchamiane przez mały ładunek wybuchowy, działający błyskawicznie.
Aktywne zagłówki aktywizują się wyłącznie podczas określonych warunków zderzenia, głównie przy uderzeniu w tył z odpowiednią siłą. W typowej sytuacji drogowej, przy hamowaniu, jeździe po nierównościach czy manewrach, pozostają w pozycji spoczynkowej i nie przeszkadzają w użytkowaniu. W niektórych systemach po aktywacji wracają automatycznie do pozycji wyjściowej, w innych wymagają serwisowego resetu lub wymiany, podobnie jak poduszki powietrzne.
Warto dodać, że działanie aktywnych zagłówków jest całkowicie niezależne od kierowcy – nie wymagają żadnego działania z jego strony, nie są włączane ręcznie i nie mają osobnych kontrolek. Ich obecność można zwykle potwierdzić w dokumentacji pojazdu, broszurze informacyjnej lub bezpośrednio na zagłówku, gdzie czasami znajduje się symbol „Active Head Restraint” lub „AHR”.
Podsumowując – aktywne zagłówki to automatyczny system bezpieczeństwa, który uruchamia się w momencie uderzenia w tył samochodu, wysuwając zagłówek ku głowie i ograniczając przeciążenie odcinka szyjnego kręgosłupa. Działają błyskawicznie, niezależnie od woli kierowcy, a ich zadaniem jest ochrona zdrowia przy typowych stłuczkach miejskich i średnich prędkościach kolizji. Choć działają w tle i są niewidoczne na co dzień, mogą mieć kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa pasażerów.
