Napęd na wszystkie koła to rozwiązanie, które bez wątpienia poprawia trakcję, zwiększa bezpieczeństwo w trudnych warunkach i sprawdza się w dynamicznej jeździe. Nic więc dziwnego, że układy AWD cieszą się coraz większą popularnością – nie tylko w samochodach terenowych czy sportowych, ale również w SUV-ach i zwykłych autach kompaktowych. Wraz z korzyściami, pojawia się jednak pytanie, które interesuje niemal każdego kierowcę: czy samochód z napędem AWD zużywa więcej paliwa niż jego odpowiednik z napędem na jedną oś? Odpowiedź brzmi: tak, ale z zastrzeżeniami. W rzeczywistości wpływ napędu AWD na spalanie zależy od kilku kluczowych czynników – konstrukcji układu, sposobu jego działania, masy pojazdu oraz stylu jazdy.
Najważniejszym aspektem, który determinuje wpływ AWD na zużycie paliwa, jest to, czy mamy do czynienia z napędem stałym czy dołączanym. W samochodach z klasycznym, stałym napędem na cztery koła – takim jak starsze wersje quattro z mechanizmem Torsen czy pełne układy xDrive z przekładnią rozdzielczą – moment obrotowy przekazywany jest równolegle na wszystkie cztery koła przez cały czas. Oznacza to, że pracują wszystkie mechanizmy różnicowe, wały, przeguby i przekładnie – nawet wtedy, gdy pełne zaangażowanie napędu nie jest potrzebne. Większe opory toczenia i strata energii mechanicznej na tarcie skutkują w takim przypadku wyższym zużyciem paliwa – zwykle o około 0,5 do 1,5 litra na sto kilometrów w porównaniu do wersji z napędem tylko na jedną oś.
Z kolei w nowoczesnych autach wyposażonych w napęd dołączany – takich jak Haldex, najnowsze quattro ultra czy xDrive oparte na elektrohydraulicznie sterowanym sprzęgle – sytuacja wygląda nieco inaczej. W normalnych warunkach jazdy, czyli na suchej nawierzchni i przy stałej prędkości, samochód porusza się głównie jako przednionapędowy. Napęd tylnej osi jest w takim przypadku odłączony, co znacząco ogranicza opory i zmniejsza zużycie paliwa. System dołącza tylną oś tylko wtedy, gdy wykryje potrzebę poprawy przyczepności – na przykład podczas gwałtownego przyspieszania, jazdy po śliskiej nawierzchni lub w zakręcie. Dzięki temu różnica w spalaniu względem wersji FWD jest minimalna – często wynosi mniej niż 0,5 litra na sto kilometrów, a w niektórych przypadkach bywa wręcz niezauważalna.
Wpływ napędu AWD na zużycie paliwa zależy też od masy pojazdu. Sam układ napędowy to dodatkowe kilogramy – wały napędowe, przekładnie, sprzęgła i sterowniki mogą zwiększyć wagę auta nawet o kilkadziesiąt kilogramów. Dla miejskich crossoverów czy kompaktów to odczuwalna różnica, która przekłada się na wzrost spalania w warunkach miejskich. Im cięższy samochód i częstsze ruszanie, tym bardziej wzrasta zużycie paliwa – niezależnie od rodzaju napędu.
Styl jazdy również nie pozostaje bez wpływu. W autach z napędem dołączanym system AWD aktywuje się częściej, jeśli kierowca jeździ dynamicznie, często przyspiesza, ostro wchodzi w zakręty lub porusza się po nawierzchniach o zmiennej przyczepności. W takich warunkach napęd tylnej osi załącza się częściej i na dłużej, co zwiększa obciążenie silnika i zużycie paliwa. Natomiast w spokojnej jeździe, szczególnie w trasie, różnica w spalaniu pomiędzy AWD a FWD bywa wręcz pomijalna.
Warto też wspomnieć o kwestii opon i oporów toczenia. Auta z napędem AWD często mają szersze ogumienie, bardziej masywne felgi i opony o wyższym indeksie nośności. Taki zestaw generuje większy opór toczenia, co również wpływa na spalanie – nawet jeśli sam napęd nie pracuje przez cały czas. Dodatkowo, w niektórych modelach komputer pokładowy może utrzymywać napęd w gotowości przez dłuższy czas po jego aktywacji, co również wpływa na ogólną efektywność.
Podsumowując, napęd AWD wpływa na zużycie paliwa, ale skala tego wpływu zależy od wielu czynników. W starszych autach ze stałym napędem na cztery koła różnica w spalaniu może być znacząca. W nowoczesnych pojazdach z inteligentnym systemem dołączania osi – wpływ na spalanie jest minimalny i w pełni akceptowalny w zamian za poprawę bezpieczeństwa i trakcji. Dla wielu kierowców to kompromis, który warto zaakceptować – szczególnie jeśli samochód ma służyć przez cały rok, niezależnie od pogody czy nawierzchni.
