Czujnik poziomu paliwa to jedno z tych urządzeń, które w teorii mają prostą funkcję, ale ich awaria potrafi przysporzyć kierowcom wielu problemów i niepewności. Jego podstawowe zadanie polega na pomiarze ilości paliwa znajdującego się w baku i przekazaniu tej informacji do licznika lub wyświetlacza komputera pokładowego. Choć wydaje się to banalne, działanie tego czujnika opiera się na precyzyjnej współpracy elementów mechanicznych, elektrycznych i elektronicznych. Kiedy którykolwiek z nich zaczyna zawodzić, efektem są nie tylko błędne wskazania, ale również sytuacje, które mogą prowadzić do realnych problemów na drodze.
Najczęstszym i najbardziej oczywistym objawem usterki czujnika poziomu paliwa jest niewłaściwe wskazanie na zegarach. Kierowca może zauważyć, że wskaźnik poziomu paliwa pokazuje pełny bak, mimo że przejechał już kilkadziesiąt kilometrów. Odwrotna sytuacja też jest możliwa – wskaźnik opada do zera, mimo że auto zostało niedawno zatankowane. W obu przypadkach pojawia się niepokój i trudność w określeniu, ile paliwa naprawdę pozostało w zbiorniku. Taka niepewność może prowadzić do nieplanowanego postoju z powodu pustego baku lub nerwowego tankowania na wszelki wypadek, nawet jeśli nie jest to konieczne.
W bardziej zaawansowanych systemach, gdzie poziom paliwa prezentowany jest na cyfrowym wyświetlaczu lub zintegrowany z komputerem pokładowym, awaria czujnika może skutkować pojawieniem się komunikatu o błędzie, migającym wskaźnikiem lub nawet brakiem jakiejkolwiek informacji. Niektóre samochody uruchamiają tryb awaryjny licznika, który domyślnie zakłada pusty bak lub blokują wyświetlanie zasięgu, dopóki problem nie zostanie rozwiązany. W nowszych modelach możliwa jest też sygnalizacja błędu przez kontrolkę silnika, szczególnie jeśli układ zarządzania silnikiem korzysta z danych o poziomie paliwa do obliczeń dotyczących mieszanki paliwowo-powietrznej lub trybów pracy silnika.
Objawy problemów z czujnikiem poziomu paliwa mogą być również zmienne i zależne od sytuacji. Zdarza się, że wskaźnik działa poprawnie przez pewien czas, a później zaczyna się zawieszać, pokazywać wartość niezmienną lub poruszać się skokowo. Takie zachowanie może wynikać z uszkodzenia potencjometru w zespole pływaka, który przestaje płynnie reagować na zmiany położenia ramienia mierzącego poziom paliwa. Winna może być też zanieczyszczona lub uszkodzona ścieżka oporowa, po której przesuwa się styk. W pojazdach eksploatowanych długo lub tankowanych paliwem słabej jakości dochodzi czasem do osadów, które zaburzają swobodę pracy pływaka.
W ekstremalnych przypadkach czujnik może całkowicie przestać wysyłać sygnał. Wtedy wskaźnik paliwa nie reaguje wcale, a komputer pokładowy nie ma żadnych danych do przeliczenia zasięgu. Taka sytuacja może mieć miejsce również w wyniku zerwania przewodu sygnałowego, złego styku w kostce połączeniowej, przerwania obwodu masy lub awarii samego modułu przetwarzającego dane. Czasem problem leży w samej tablicy wskaźników – nie odbiera sygnału prawidłowo, mimo że czujnik funkcjonuje poprawnie.
Kierowcy często próbują diagnozować problem na podstawie zachowania wskazania podczas jazdy. Jeśli poziom paliwa nie zmienia się nawet po przejechaniu długiego odcinka, może to sugerować zablokowanie pływaka. Jeśli natomiast wskaźnik „skacze” przy przyspieszaniu, hamowaniu lub pokonywaniu zakrętów, być może wina leży w niestabilnym połączeniu lub luźnym styku. Zdarzają się również przypadki, w których błędne wskazania są efektem modernizacji pojazdu, np. wymiany zbiornika lub czujnika na nieoryginalny zamiennik o innej charakterystyce sygnału.
Naprawa tego typu usterki zależy od przyczyny. W niektórych przypadkach wystarczy oczyścić styki, usunąć osady lub poprawić połączenie masy. Jeśli jednak doszło do uszkodzenia elementów mechanicznych czujnika lub jego elektroniki, konieczna będzie wymiana całego zespołu. Należy jednak pamiętać, że czujnik poziomu paliwa często znajduje się bezpośrednio w baku lub przy pompie paliwa, więc jego demontaż może wiązać się z koniecznością dostępu od strony tylnej kanapy lub przez specjalny otwór serwisowy w podłodze bagażnika.
Dobrą praktyką jest unikanie jazdy „na oparach”, która może powodować przegrzewanie się pompy paliwa oraz prowadzić do odkładania się osadów w układzie. Równocześnie tankowanie do pełna wysokiej jakości paliwem i utrzymywanie odpowiedniego poziomu w zbiorniku pozwala nie tylko zabezpieczyć pompę, ale też zapewnić lepsze warunki pracy czujnika i ograniczyć ryzyko jego awarii.
