Koło dwumasowe, analogicznie do sprzęgła, wykazuje pewne objawy, gdy zaczyna ulegać uszkodzeniu. Sygnały zużycia koła dwumasowego różnią się od tych, które pojawiają się w przypadku uszkodzenia sprzęgła. Określenie stopnia zużycia „dwumasy” bez jej demontażu jest trudniejsze niż w przypadku sprzęgła. Przykładowe symptomy mogą być mylące.
Najczęściej wymieniane przez specjalistów objawy zużycia koła dwumasowego obejmują:
- Dziwne odgłosy wydobywające się z okolic skrzyni biegów.
- Dźwięki przypominające uderzenia, szczególnie podczas gwałtownego przyspieszania na wyższym biegu, przy niskich obrotach.
- Wibracje przenoszące się na karoserię pojazdu.
- Drżenie pedału sprzęgła.
- Wibracje lewarka zmiany biegów podczas jazdy.
- Szarpnięcia podczas ruszania.
Niewątpliwie każdy z tych potencjalnych objawów może sugerować zużycie koła dwumasowego, jednakże jest to trudne do jednoznacznej diagnozy wyłącznie na tej podstawie. Warto zwrócić się do mechanika w takiej sytuacji.
Niestety, często diagnoza jest mylna, ponieważ objawy te mogą być spowodowane zużyciem zupełnie innego elementu, szczególnie w przypadku silników wysokoprężnych. Na przykład uszkodzony układ wtryskowy może wywoływać bardzo podobne objawy do uszkodzonego „dwumasu”. Często dochodzi do sytuacji, w której wymiana kosztownego koła dwumasowego nie poprawia sytuacji, a wręcz ją pogarsza. Dzieje się tak, ponieważ nowe koło dwumasowe jest „sztywniejsze” od starego i bardziej przekazuje wibracje lub hałasy, które są spowodowane innym uszkodzonym elementem.
Kluczowym czynnikiem przy naprawie układu napędowego jest rzetelne podejście mechanika. Aby jednoznacznie potwierdzić lub wykluczyć uszkodzenie „dwumasy”, konieczne jest dokładne zmierzenie jej parametrów po jej demontażu. Bez tego nie można podjąć decyzji o wymianie lub pozostawieniu używanego elementu w pojeździe.
Jak ocenić stan koła dwumasowego przed zakupem?
Koło dwumasowe jest szczególnie narażone na duże obciążenia, zwłaszcza podczas gwałtownego przyspieszania na wyższym biegu. W takich sytuacjach układ napędowy musi poradzić sobie z dużym i nagłym momentem obrotowym. W codziennej jeździe warto unikać takich sytuacji, co pozwoli wydłużyć żywotność koła dwumasowego.
Dobrym przykładem praktyki jest silnik turbodiesla, który generuje duży moment obrotowy już przy niskich obrotach. Kierowcy często wykorzystują tę cechę, na przykład podczas wyprzedzania. Podczas jazdy na szóstym biegu przy około 1500 obr./min, nagłe naciskanie gazu w celu sprawnego wyprzedzania generuje ogromny moment obrotowy na kole dwumasowym. Dla trwałości tego elementu lepiej jest wcześniej obniżyć bieg.
Jak ocenić koło dwumasowe podczas jazdy?
Gwałtowne przyspieszanie z niskich obrotów może stanowić pewnego rodzaju test dla koła dwumasowego. Jeśli w takiej sytuacji słychać dziwne dźwięki lub cała karoseria pojazdu wpada w silne wibracje, to istnieje duża szansa, że koło dwumasowe jest już zużyte.
Jak sprawdzić koło dwumasowe w przypadku skrzyni biegów automatycznych?
W dzisiejszych czasach coraz częściej koła dwumasowe współpracują z automatycznymi skrzyniami biegów, zwłaszcza w nowoczesnych rozwiązaniach, takich jak skrzynie biegów sekwencyjne i dwusprzęgłowe.
Na podstawie doświadczenia mechaników i kierowców, awarie koła dwumasowego w takich układach często objawiają się szarpaniem podczas ruszania z miejsca i zmianą biegów. Niestety, objawy te nie są jednoznaczne. Jeśli wystąpią, zaleca się udanie się do specjalistycznego warsztatu obsługującego takie skrzynie biegów. Diagnostyka komputerowa powinna być pierwszym krokiem w naprawie. Okazuje się, że objawy sugerujące uszkodzenie koła dwumasowego mogą ustąpić po kalibracji ustawień skrzyni biegów. Skrzynie DSG w pojazdach koncernu VW i podobne mechanizmy innych marek są wyjątkowo skomplikowane i wymagają profesjonalnej obsługi oraz specjalistycznego sprzętu.
Jeśli konieczna jest wymiana koła dwumasowego w aucie z automatyczną skrzynią biegów, to koszty samej części często nie różnią się znacznie od kosztów w przypadku skrzyni manualnej. Jednakże cena robocizny może być wyższa, ponieważ nie wszystkie warsztaty są gotowe podjąć się takiej usługi. Obsługa skrzyń automatycznych lub zautomatyzowanych wymaga wykorzystania specjalistycznego i kosztownego sprzętu.
Przyczyny zużycia koła dwumasowego
Jednym z głównych czynników wpływających na zużycie koła dwumasowego jest wysoka temperatura. Każde sprzęgło cierne działa na zasadzie tarcia, co oznacza, że temperatura tego elementu często rośnie do wysokich poziomów. Temperatura sprzęgła znacząco wzrasta podczas gwałtownego i agresywnego użytkowania. Długotrwałe działanie wysokiej temperatury na koło dwumasowe wpływa na smar znajdujący się w jego wnętrzu, co skutkuje utratą właściwości smarujących. To prowadzi do szybkiego zużycia sprężyn łukowych.
W skrajnych przypadkach, na przykład podczas ślizgania zużytej tarczy sprzęgła po kole dwumasowym, może dojść do odkształcenia powierzchni roboczej koła dwumasowego pod wpływem wysokiej temperatury.
Takie uszkodzenia jednoznacznie skazują koło dwumasowe na wymianę na nowe. Montaż tylko nowego sprzęgła może nie przynieść efektu, jeśli powierzchnia koła dwumasowego jest poważnie odkształcona, ponieważ nowe sprzęgło może ślizgać się od razu po montażu.
Innym czynnikiem prowadzącym do zużycia koła dwumasowego jest naturalne starzenie się sprężyn łukowych znajdujących się pod jego obudową. Te sprężyny pracują nieustannie podczas jazdy, pełniąc rolę tłumika drgań, ale także przekazując moment obrotowy. Z biegiem czasu materiał tych sprężyn może ulec zmęczeniu, co prowadzi do pojawienia się luzów na sprężynach lub nawet do ich pęknięcia. Wysoce zużyta sprężyna nie jest w stanie przywrócić kołu dwumasowemu jego pierwotnej funkcji, a nawet może dojść do kolizji między masami pierwotną a wtórną. Jest to poważna awaria koła dwumasowego, która uniemożliwia kontynuowanie jazdy.
