Bezpieczeństwo dzieci podczas podróży samochodem to kwestia absolutnie priorytetowa. Choć większość kierowców zdaje sobie sprawę z konieczności stosowania fotelików, to nie wszyscy wiedzą, jak prawidłowo dobrać i zamontować fotelik, jak posadzić dziecko oraz kiedy i w jaki sposób można zrezygnować z dodatkowych zabezpieczeń. Tymczasem nawet najlepiej wyposażony samochód nie zagwarantuje ochrony dziecka w razie wypadku, jeśli nie będzie ono właściwie przewożone. Jak zatem przewozić dzieci w aucie zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa?
Podstawową zasadą jest to, że każde dziecko, które nie osiągnęło stu pięćdziesięciu centymetrów wzrostu, musi być przewożone w odpowiednim urządzeniu przytrzymującym – czyli w foteliku lub na podstawce. Wiek dziecka nie ma tu większego znaczenia – kluczowy jest jego wzrost, a nie data urodzenia. Nawet jeśli dziecko ukończyło dwanaście lat, ale ma mniej niż sto pięćdziesiąt centymetrów, wciąż obowiązuje wymóg przewożenia go w foteliku.
Fotelik powinien być dobrany indywidualnie – nie tylko do wieku i wzrostu dziecka, ale również do jego wagi oraz typu nadwozia pojazdu. Producenci fotelików dzielą je zwykle na kilka kategorii wagowych: od urodzenia do trzynastu kilogramów, od dziewięciu do osiemnastu, od piętnastu do trzydziestu sześciu i tzw. foteliki uniwersalne, które rosną razem z dzieckiem. Najmłodsze dzieci powinny być przewożone w tzw. nosidełkach montowanych tyłem do kierunku jazdy – to pozycja najbezpieczniejsza, chroniąca kręgosłup i głowę malucha podczas gwałtownego hamowania.
Dzieci starsze, które już potrafią samodzielnie siedzieć, mogą być przewożone przodem do kierunku jazdy, o ile ich fotelik jest odpowiednio zamontowany i dopasowany do ich budowy. Niezwykle ważne jest, aby pasy bezpieczeństwa – zarówno wbudowane w fotelik, jak i te samochodowe – były odpowiednio napięte i prowadzone przez właściwe miejsca na ciele dziecka. Pasy nigdy nie powinny przebiegać po szyi czy brzuchu – muszą znajdować się na ramieniu i biodrach, a nie na brzuchu czy twarzy. Dziecko powinno siedzieć wyprostowane, bez opierania się o boki fotelika lub wsuwania się pod pas.
Bardzo istotną kwestią jest montaż fotelika. Niezależnie od tego, czy fotelik przypinany jest pasami samochodowymi, czy wyposażony w system ISOFIX, musi być stabilnie przymocowany. Nie może się przesuwać na boki, odchylać ani przechylać. Jeśli samochód wyposażony jest w system ISOFIX, warto z niego korzystać – zapewnia on szybki, pewny i prawidłowy montaż, eliminując ryzyko błędów. Niektóre foteliki posiadają także nogę podpierającą lub górny pas mocujący (top tether), które zwiększają stabilność i bezpieczeństwo w razie kolizji.
Dzieci można przewozić na przednim fotelu pasażera, ale tylko pod warunkiem wyłączenia poduszki powietrznej, jeśli dziecko siedzi tyłem do kierunku jazdy. W przeciwnym razie otwarcie poduszki mogłoby spowodować poważne obrażenia. Najbezpieczniejszym miejscem dla dziecka pozostaje jednak tylna kanapa – najlepiej miejsce środkowe, jeśli jest wyposażone w pełne pasy bezpieczeństwa lub mocowania ISOFIX.
Warto również pamiętać o drobnych, ale ważnych zasadach, które zwiększają bezpieczeństwo dziecka. Przed każdą podróżą należy sprawdzić, czy pasy nie są skręcone, luźne lub zabrudzone. Dziecko nie powinno być przewożone w grubej kurtce – materiał może sprawić, że pas nie będzie ściśle przylegał do ciała, co znacznie zmniejszy jego skuteczność. Najlepiej najpierw przypiąć dziecko, a potem okryć je kocem.
W razie wypadku – nawet jeśli fotelik nie wygląda na uszkodzony – powinno się go wymienić. Siły działające podczas kolizji mogą osłabić jego konstrukcję w sposób niewidoczny gołym okiem. Nie zaleca się też kupowania używanych fotelików bez znajomości ich historii – nie wiadomo, czy nie brały udziału w wypadku lub czy nie mają niewidocznych uszkodzeń.
Podsumowując – dziecko w samochodzie musi być zawsze przewożone w odpowiednim, sprawnym i prawidłowo zamontowanym foteliku, dostosowanym do jego wzrostu i wagi. Pasy muszą być prowadzone zgodnie z zaleceniami producenta, fotelik nie może się przemieszczać, a samo dziecko powinno być ubrane tak, by pasy dobrze przylegały do ciała. Świadome i zgodne z zasadami przewożenie dzieci to nie tylko obowiązek wynikający z przepisów, ale przede wszystkim troska o ich życie i zdrowie – szczególnie w sytuacjach, które trudno przewidzieć.
