Dwumasowe koło zamachowe (DKZ) to kluczowy element układu przeniesienia napędu, który tłumi drgania silnika i poprawia płynność pracy sprzęgła oraz skrzyni biegów. Jego zadaniem jest amortyzacja momentu obrotowego, co zwiększa komfort jazdy i chroni układ napędowy przed nadmiernym zużyciem.
Jednak z czasem DKZ ulega zużyciu, co może prowadzić do nieprawidłowej pracy sprzęgła, hałasów i szarpania podczas jazdy. W tym artykule omówimy najczęstsze objawy awarii dwumasowego koła zamachowego, sposoby diagnostyki oraz możliwości naprawy.
1. Jak działa dwumasowe koło zamachowe?
W przeciwieństwie do tradycyjnego koła zamachowego, DKZ składa się z dwóch niezależnych tarcz połączonych systemem sprężyn tłumiących drgania.
Główne funkcje DKZ:
- Redukcja wibracji generowanych przez silnik.
- Płynniejsze przenoszenie momentu obrotowego na skrzynię biegów.
- Ochrona skrzyni biegów i układu napędowego przed nagłymi zmianami obciążenia.
Zastosowanie DKZ jest szczególnie powszechne w nowoczesnych samochodach z silnikami wysokoprężnymi i mocnymi jednostkami benzynowymi.
2. Jakie są objawy awarii dwumasowego koła zamachowego?
2.1. Stuki i hałasy przy uruchamianiu oraz gaszeniu silnika
Jednym z pierwszych objawów uszkodzenia DKZ są metaliczne stuknięcia przy odpalaniu i wyłączaniu silnika. Mogą być spowodowane luzem między elementami koła zamachowego.
✅ Jak sprawdzić?
- Jeśli słychać wyraźne stuknięcie zaraz po przekręceniu kluczyka w stacyjce lub przy wyłączaniu silnika, może to wskazywać na zużycie DKZ.
2.2. Drgania na biegu jałowym
DKZ ma za zadanie tłumić wibracje silnika. Jeśli jest uszkodzone, drgania mogą być przenoszone na nadwozie i wnętrze pojazdu.
✅ Jak sprawdzić?
- Obserwuj drgania na biegu jałowym – jeśli są wyraźnie większe niż wcześniej, DKZ może być zużyte.
2.3. Szarpanie przy ruszaniu i zmianie biegów
Nieprawidłowa praca DKZ może powodować szarpanie przy ruszaniu oraz podczas zmiany przełożeń, szczególnie na niższych biegach.
✅ Jak sprawdzić?
- Spróbuj ruszyć płynnie – jeśli sprzęgło „łapie” nierówno, a pojazd szarpie, problemem może być DKZ.
2.4. Stuki i hałasy przy wciskaniu oraz puszczaniu sprzęgła
Jeśli dwumasowe koło zamachowe jest zużyte, może wydawać dźwięki przypominające stukanie lub metaliczne dzwonienie podczas operowania pedałem sprzęgła.
✅ Jak sprawdzić?
- Przy pracującym silniku wciśnij i puść sprzęgło – jeśli słychać nietypowe dźwięki, warto skontrolować DKZ.
2.5. Wibracje przy przyspieszaniu
Uszkodzone DKZ może powodować nieregularne przekazywanie momentu obrotowego, co skutkuje drganiami przy przyspieszaniu.
✅ Jak sprawdzić?
- Przyspiesz energicznie z niskich obrotów – jeśli czujesz drgania, DKZ może być zużyte.
2.6. Błędy skrzyni biegów lub tryb awaryjny
W pojazdach z automatyczną skrzynią biegów uszkodzone DKZ może prowadzić do nieprawidłowej pracy przekładni, a nawet aktywacji trybu awaryjnego.
✅ Jak sprawdzić?
- Jeśli skrzynia biegów wchodzi w tryb awaryjny, warto sprawdzić DKZ podczas diagnostyki.
2.7. Piszczenie lub chrobotanie w okolicy skrzyni biegów
Zatarte elementy DKZ mogą powodować metaliczne dźwięki dochodzące z okolic skrzyni biegów.
✅ Jak sprawdzić?
- Słuchaj dźwięków podczas jazdy – jeśli piszczenie lub chrobotanie występuje przy określonych obrotach, DKZ może wymagać wymiany.
3. Jak sprawdzić stan dwumasowego koła zamachowego?
Metoda 1: Diagnostyka mechaniczna
- Mechanik może sprawdzić luz obrotowy i promieniowy DKZ, próbując nim poruszać.
- Jeśli obrót względem siebie jest zbyt duży lub są wyczuwalne luzy, DKZ jest zużyte.
Metoda 2: Diagnostyka komputerowa
- W nowoczesnych samochodach można odczytać błędy związane z nierównomierną pracą układu napędowego.
Metoda 3: Test jazdy
- Przeprowadzenie testu przyspieszania, zmiany biegów oraz pracy silnika na jałowym pozwala wykryć nieprawidłowości w pracy DKZ.
4. Czy można jeździć z uszkodzonym dwumasowym kołem zamachowym?
Jazda z uszkodzonym DKZ może prowadzić do poważnych problemów:
❌ Zwiększone zużycie sprzęgła – uszkodzone DKZ powoduje nierównomierne dociskanie tarczy sprzęgła.
❌ Uszkodzenie skrzyni biegów – brak tłumienia drgań może doprowadzić do zużycia synchronizatorów i łożysk w skrzyni.
❌ Problemy z rozruchem silnika – zużyte DKZ może utrudniać uruchamianie silnika.
❌ Nieprzyjemne wibracje i hałasy – mogą prowadzić do pęknięć w elementach układu napędowego.
Warto jak najszybciej naprawić usterkę, aby uniknąć kosztownych konsekwencji.
5. Naprawa i wymiana dwumasowego koła zamachowego
Czy można regenerować DKZ?
- W niektórych przypadkach możliwa jest regeneracja, ale nie zawsze jest to trwałe rozwiązanie.
- Zaleca się wymianę na nowe DKZ, zwłaszcza w pojazdach o dużym przebiegu.
Koszt wymiany DKZ
- Cena nowego DKZ: 1500 – 4000 zł (w zależności od modelu auta).
- Koszt robocizny: 500 – 1500 zł.
- Zaleca się wymianę sprzęgła przy okazji wymiany DKZ, co zwiększa koszt, ale pozwala uniknąć podwójnej robocizny w przyszłości.
6. Podsumowanie
Dwumasowe koło zamachowe jest elementem eksploatacyjnym i z czasem ulega zużyciu. Objawy jego awarii to głównie hałasy przy odpalaniu i gaszeniu silnika, drgania na biegu jałowym, szarpanie przy zmianie biegów oraz wibracje podczas jazdy.
Jeśli podejrzewasz awarię DKZ, warto jak najszybciej przeprowadzić diagnostykę i rozważyć wymianę, aby uniknąć poważniejszych problemów z układem napędowym.
