Zapchana chłodnica klimatyzacji to problem, który potrafi dać się we znaki nie tylko w upalne dni. Choć z pozoru układ klimatyzacji wydaje się prosty – włączasz przycisk, robi się chłodno – w rzeczywistości to dość złożony system, w którym każda część musi działać precyzyjnie. Chłodnica, zwana również skraplaczem, odpowiada za odprowadzanie ciepła z czynnika chłodniczego, zanim trafi on z powrotem do parownika wewnątrz auta. Jeśli chłodnica zostaje zapchana – brudem, owadami, piaskiem lub nawet korozją wewnętrzną – układ traci wydajność, a objawy tego stanu mogą być zaskakująco wyraźne, jeśli tylko wiemy, na co zwracać uwagę.
Pierwszym i najbardziej odczuwalnym objawem zapchanej chłodnicy klimatyzacji jest spadek skuteczności chłodzenia. Klimatyzacja zaczyna działać słabiej, nawiew leci, ale powietrze nie jest już tak zimne jak wcześniej. Zdarza się, że podczas jazdy w korku powietrze robi się wręcz letnie, a dopiero przy wyższych prędkościach lekko się schładza. To klasyczny sygnał, że skraplacz nie radzi sobie z oddawaniem ciepła do otoczenia – szczególnie wtedy, gdy nie ma odpowiedniego przepływu powietrza przez jego rdzeń.
Często pojawia się także sytuacja, w której klimatyzacja działa dobrze tylko na początku, zaraz po uruchomieniu auta, a po kilku minutach jej skuteczność drastycznie spada. Wtedy czynnik chłodniczy, zamiast się skroplić i ponownie krążyć w zamkniętym obiegu, zatrzymuje się w gorącej postaci, co uniemożliwia dalsze chłodzenie. W skrajnych przypadkach kompresor może się wyłączać, by nie ulec przegrzaniu – co dla kierowcy oznacza cykliczne „zanikanie” klimatyzacji.
Innym objawem może być wyraźnie odczuwalne przegrzewanie się silnika w trakcie pracy klimatyzacji, zwłaszcza w korkach lub przy dłuższym postoju. Choć układ chłodzenia silnika i klimatyzacji są odrębne, to mają wspólne punkty – zwłaszcza jeśli chłodnica klimatyzacji jest zamontowana bezpośrednio przed chłodnicą silnika. Jeśli jest zapchana, zaburza przepływ powietrza również do chłodnicy cieczy, przez co temperatura silnika może niepokojąco wzrastać.
Warto też zwrócić uwagę na pracę wentylatorów chłodnicy. Jeśli słychać, że wentylator włącza się bardzo często i działa długo po wyłączeniu klimatyzacji, to znak, że system stara się schłodzić coś, co nie chce oddawać ciepła. To właśnie chłodnica, która została zasłonięta przez warstwę zanieczyszczeń, może być tym elementem, który blokuje cały proces wymiany ciepła.
Choć nie jest to reguła, w niektórych przypadkach kierowcy zauważają też wzrost zużycia paliwa. Klimatyzacja, która nie działa wydajnie, zmusza kompresor do cięższej pracy – a to z kolei obciąża silnik i podnosi zapotrzebowanie na paliwo. Zwykle nie są to ogromne różnice, ale w mieście mogą stać się zauważalne.
W diagnostyce pomocna może być również wizyta w warsztacie i kontrola ciśnień w układzie. Gdy chłodnica jest zapchana, ciśnienie po stronie wysokiej będzie znacząco wyższe niż przewiduje norma, a po stronie niskiej – za niskie. Taki rozkład wskazuje na problem z oddawaniem ciepła, czyli właśnie na niewydolność chłodnicy.
W przypadku podejrzenia zapchania skraplacza, nie zawsze od razu trzeba go wymieniać. Czasem wystarczy jego dokładne czyszczenie – zarówno zewnętrzne, jak i wewnętrzne. Usunięcie zabrudzeń z powierzchni chłodnicy można wykonać przy pomocy odpowiednich środków i myjki ciśnieniowej, zachowując jednak ostrożność, by nie uszkodzić cienkich żeberek. Gorzej, jeśli zapchanie nastąpiło od środka – wtedy zwykle nie da się już skutecznie przywrócić jego sprawności i konieczna jest wymiana.
Podsumowując, zapchana chłodnica klimatyzacji nie daje zawsze spektakularnych objawów, ale jej wpływ na działanie całego układu jest ogromny. Słaba wydajność chłodzenia, wahania temperatury nawiewu, przegrzewanie się silnika, hałas wentylatora i niepokojące ciśnienia w układzie to wszystko może prowadzić do jednego wniosku – chłodnica nie spełnia już swojej funkcji. Warto reagować zawczasu, bo niewydolna klimatyzacja to nie tylko kwestia komfortu, ale też zagrożenie dla trwałości całego systemu i samego kompresora, którego naprawa należy do najdroższych w układzie klimatyzacyjnym.
