Filtr cząstek stałych (DPF) to kluczowy element układu wydechowego w samochodach z silnikiem diesla. Jego zadaniem jest zatrzymywanie i wypalanie cząstek sadzy powstających podczas spalania oleju napędowego. Prawidłowo działający DPF regularnie przeprowadza tzw. regenerację, czyli proces wypalania nagromadzonej sadzy. Niestety, w praktyce często dochodzi do sytuacji, w których DPF nie wypala się prawidłowo. Jak rozpoznać ten problem i co może na niego wskazywać?
Na czym polega wypalanie DPF?
Wypalanie DPF, zwane również regeneracją, to proces, w którym sadza zgromadzona w filtrze jest spalana w wysokiej temperaturze. Może się to odbywać na dwa sposoby:
-
Regeneracja pasywna – zachodzi podczas jazdy, gdy temperatura spalin jest wystarczająco wysoka (najczęściej podczas jazdy autostradowej).
-
Regeneracja aktywna – uruchamiana przez komputer sterujący, gdy filtr zaczyna się zatykać, nawet jeśli warunki jazdy nie są idealne.
Objawy nieprawidłowego wypalania DPF
Kiedy DPF nie wypala się prawidłowo, samochód zaczyna wysyłać wyraźne sygnały ostrzegawcze. Oto najczęstsze objawy, na które warto zwrócić uwagę:
1. Wzrost poziomu oleju silnikowego
Podczas nieudanej regeneracji część niespalonego paliwa może przedostawać się do miski olejowej, powodując wzrost poziomu oleju. To bardzo niebezpieczne zjawisko, które może prowadzić do uszkodzenia silnika.
2. Spadek mocy silnika
Zatkany DPF powoduje wzrost oporów przepływu spalin, co przekłada się na wyraźny spadek mocy, trudności z przyspieszaniem oraz ogólne pogorszenie osiągów pojazdu.
3. Częste włączanie wentylatora chłodnicy
Samochód, próbując wypalić sadzę, może częściej uruchamiać wentylator chłodnicy, nawet gdy silnik nie jest nadmiernie rozgrzany. To efekt prób podniesienia temperatury spalin.
4. Wzrost zużycia paliwa
Nieudane lub zbyt częste próby regeneracji prowadzą do zwiększonego spalania paliwa, ponieważ komputer sterujący silnikiem wzbogaca mieszankę paliwowo-powietrzną, aby podnieść temperaturę w DPF.
5. Pojawienie się kontrolek ostrzegawczych
Na desce rozdzielczej mogą pojawić się kontrolki DPF, check engine lub inne sygnalizujące problemy z układem wydechowym. W niektórych przypadkach komputer pokładowy wyświetla komunikaty o konieczności przeprowadzenia jazdy regeneracyjnej.
6. Dymienie z wydechu
Zbyt duża ilość sadzy w DPF może powodować pojawienie się czarnego lub szarego dymu z rury wydechowej, zwłaszcza podczas przyspieszania.
7. Tryb awaryjny silnika
W skrajnych przypadkach, gdy filtr jest mocno zatkany, komputer sterujący może wprowadzić silnik w tryb awaryjny, ograniczając jego moc i obroty, by zapobiec poważnym uszkodzeniom.
Dlaczego DPF nie wypala się prawidłowo?
Najczęstsze przyczyny to:
-
Jazda na krótkich odcinkach, uniemożliwiająca osiągnięcie odpowiedniej temperatury spalin.
-
Uszkodzone czujniki temperatury lub ciśnienia w układzie wydechowym.
-
Problemy z wtryskiem paliwa, turbosprężarką lub EGR.
-
Zbyt duża ilość sadzy nagromadzona w filtrze, uniemożliwiająca skuteczną regenerację.
Co zrobić, gdy DPF nie wypala się prawidłowo?
W przypadku zauważenia powyższych objawów należy jak najszybciej udać się do warsztatu. Mechanik sprawdzi poziom sadzy w filtrze, stan czujników oraz przeprowadzi diagnostykę komputerową. Czasami wystarczy dłuższa jazda z wyższą prędkością, ale w poważniejszych przypadkach konieczne może być czyszczenie lub nawet wymiana DPF.
Podsumowanie
Nieprawidłowe wypalanie DPF to poważny problem, który może prowadzić do kosztownych napraw i uszkodzenia silnika. Szybka reakcja na pierwsze objawy pozwala uniknąć poważniejszych konsekwencji. Regularna diagnostyka i odpowiedni styl jazdy to najlepszy sposób na utrzymanie filtra DPF w dobrym stanie.
