Klimatyzacja to jeden z najważniejszych elementów komfortu w nowoczesnych samochodach, a jej sprawność ma bezpośredni wpływ na wygodę jazdy, samopoczucie kierowcy oraz bezpieczeństwo – zwłaszcza latem, kiedy wnętrze nagrzanego auta potrafi osiągać temperatury przekraczające pięćdziesiąt stopni. Niestety, w przypadku wielu aut używanych system klimatyzacji bywa zaniedbany, źle serwisowany albo wręcz niesprawny. Dlatego przed zakupem warto dokładnie ocenić jego działanie, a nie ograniczać się wyłącznie do stwierdzenia „klima działa”.
Najważniejszy test klimatyzacji to jej uruchomienie przy zimnym silniku i chłodnym wnętrzu. Po wciśnięciu przycisku AC lub AUTO w systemie automatycznym, sprężarka powinna się włączyć z wyczuwalnym kliknięciem i lekkim obciążeniem silnika. Jeśli obroty silnika delikatnie wzrosną i słychać pracę wentylatora chłodnicy, to znak, że system podejmuje pracę. Następnie należy ustawić temperaturę na minimum i nawiew na maksymalne obroty. Już po kilkunastu sekundach z kratek powinien wydobywać się zimny strumień powietrza – najlepiej zauważalnie chłodniejszy niż temperatura otoczenia.
Skuteczność klimatyzacji najlepiej ocenić za pomocą termometru umieszczonego w kratce nawiewu – po kilku minutach działania temperatura nawiewu powinna spaść do wartości w granicach czterech do siedmiu stopni Celsjusza. Jeśli po dwóch-trzech minutach nawiew wciąż jest letni lub tylko lekko chłodny, może to świadczyć o niskim poziomie czynnika chłodniczego, niesprawnym kompresorze, problemach z zaworem rozprężnym lub o zatkanym osuszaczu. Taka usterka może być kosztowna, dlatego nie warto jej bagatelizować.
Oprócz chłodzenia, należy ocenić ogólne działanie systemu nawiewu. Klimatyzacja powinna równomiernie rozprowadzać powietrze po kabinie – jeśli z jednej kratki wieje mocno, a z drugiej ledwo co, może to świadczyć o problemach z przepustnicami mieszającymi powietrze lub uszkodzonymi siłownikami. To częsta przypadłość systemów automatycznych, szczególnie w autach z większym przebiegiem. Uwagę należy też zwrócić na nietypowe odgłosy dobiegające spod deski rozdzielczej – kliknięcia, stuki czy buczenie mogą oznaczać zużycie mechanicznych elementów sterujących nawiewem.
Warto również posłuchać pracy sprężarki po jej włączeniu i wyłączeniu. Dobrze działający kompresor pracuje cicho i równo – jeżeli słychać niepokojące hałasy, szuranie, brzęczenie lub wyraźny wzrost obciążenia silnika, może to być oznaka zużycia sprzęgła kompresora lub jego samego. W skrajnych przypadkach uszkodzona sprężarka może rozsypać się mechanicznie, zanieczyszczając cały układ, co wymaga bardzo kosztownej naprawy.
Z klimatyzacji nie powinien wydobywać się żaden nieprzyjemny zapach. Jeśli po uruchomieniu nawiewu pojawia się zapach stęchlizny, wilgoci lub pleśni, może to oznaczać zanieczyszczenie parownika i kanałów wentylacyjnych. Choć nie zawsze wpływa to na sprawność chłodzenia, wymaga dokładnego czyszczenia chemicznego lub ozonowania, a w przypadku poważniejszych przypadków – demontażu deski i czyszczenia parownika, co może być kosztowne i pracochłonne.
Podczas jazdy próbnej warto także sprawdzić, czy klimatyzacja działa w różnych trybach – automatycznym, manualnym, z recyrkulacją powietrza i bez niej. Przy ustawieniu recyrkulacji nawiew powinien jeszcze szybciej schładzać kabinę, a zmiana trybu nie powinna powodować żadnych hałasów czy skoków temperatury. Warto też sprawdzić ogrzewanie – jeśli działa, a klimatyzacja nie, problem nie leży w wentylatorze czy systemie rozprowadzania powietrza, lecz najpewniej w układzie chłodzenia klimatyzacji.
Nie bez znaczenia jest też wizualna ocena pod maską – przy włączonej klimatyzacji pasek klinowy powinien obracać sprzęgło sprężarki, które z kolei powinno pracować w sposób płynny i bez zrywów. Ślady oleju wokół złączy, zawilgocenia, korozja przy chłodnicy klimatyzacji (skraplaczu) czy widoczne naprawy przewodów mogą sugerować wcześniejsze usterki lub nieszczelności. Każdy z tych objawów to potencjalny koszt dla przyszłego właściciela.
Podsumowując – ocena klimatyzacji to znacznie więcej niż wciśnięcie przycisku z symbolem śnieżynki. Wymaga uważnej obserwacji, cierpliwości i znajomości podstaw działania systemu. W razie wątpliwości warto udać się na szybki test do warsztatu wyposażonego w stację obsługi klimatyzacji – koszt takiego badania jest niewielki, a może uchronić przed poważnymi wydatkami po zakupie auta.
