Ocena stanu zawieszenia i amortyzatorów to jeden z najważniejszych etapów oględzin samochodu przed zakupem. Zawieszenie wpływa bezpośrednio na komfort jazdy, prowadzenie pojazdu, bezpieczeństwo oraz zużycie opon i elementów układu kierowniczego. W przypadku samochodów używanych układ ten bywa często eksploatowany do granic możliwości, zwłaszcza jeśli auto poruszało się po drogach gorszej jakości lub było intensywnie użytkowane. Dlatego przyszły właściciel powinien wiedzieć, jak w prosty sposób ocenić jego stan już na etapie jazdy próbnej i oględzin na miejscu.
Pierwszym krokiem jest dokładne obejrzenie auta z zewnątrz. Samochód powinien stać równo – jeśli któraś ze stron jest wyraźnie niżej, może to oznaczać pękniętą sprężynę, uszkodzony amortyzator lub nierównomiernie zużyte elementy zawieszenia. Warto spojrzeć również na przestrzeń między oponą a nadkolem – wszelkie asymetrie mogą świadczyć o problemie konstrukcyjnym lub nieprawidłowej naprawie po kolizji. Dobrym testem jest też dociśnięcie nadkola i obserwacja reakcji auta – pojazd powinien wrócić do swojej pozycji płynnie, bez sprężystego „odbicia” w górę. Jeśli buja się więcej niż raz, oznacza to zużyty amortyzator.
Następnie warto dokładnie przyjrzeć się oponom. Ich nierównomierne zużycie może wiele powiedzieć o stanie zawieszenia – szczególnie jeśli bieżnik jest bardziej starty po wewnętrznej lub zewnętrznej stronie, co sugeruje problemy z geometrią, wahaczami, tulejami lub amortyzatorami. Nierówny bieżnik z tzw. „ząbkowaniem” często wynika ze zbyt słabego tłumienia drgań, czyli ze zużycia amortyzatorów.
Podczas jazdy próbnej zawieszenie powinno zachowywać się stabilnie, cicho i precyzyjnie. Każdy stuk, skrzypnięcie, metaliczne uderzenie czy głuche dudnienie to znak, że coś w układzie jest luźne, wybite lub skorodowane. Warto przejechać się po progach zwalniających, nierównościach, studzienkach – zawieszenie w dobrym stanie będzie tłumić drgania płynnie, bez wrażenia utraty kontaktu kół z nawierzchnią. Amortyzatory nie mogą dopuszczać do zbyt dużego przechyłu auta, nadmiernego „kołysania” po wjechaniu w zagłębienie lub odbicia w zakrętach.
Zwróć uwagę na zachowanie auta w trakcie szybszych zakrętów – zawieszenie powinno zapewniać stabilność toru jazdy bez niepokojących przechyłów i opóźnień w reakcji. Jeżeli kierownica przestaje być precyzyjna, a samochód wydaje się pływać, to może oznaczać problemy z amortyzatorami lub przegubami zawieszenia. Podczas hamowania auto powinno zachowywać się stabilnie – jeśli przód mocno nurkuje, to kolejny objaw słabego tłumienia. Każde ściąganie na bok, drżenie kierownicy lub uczucie „odbicia” po najechaniu na nierówność to sygnały wymagające dalszej diagnostyki.
Po zakończonej jeździe próbnej warto zajrzeć pod samochód, jeśli to możliwe – najlepiej na kanale lub podnośniku. Sprawdź wizualnie, czy amortyzatory nie są zaolejone, co może oznaczać ich nieszczelność. Oceń stan tulei wahaczy, sworzni, stabilizatorów i łączników – pęknięte gumy, ślady korozji, wycieki czy luz na połączeniach to poważne ostrzeżenia. W pojazdach z zawieszeniem wielowahaczowym, pneumatycznym lub adaptacyjnym kontrola jest trudniejsza, ale tym bardziej warto zwrócić uwagę na ewentualne błędy w komputerze pokładowym oraz jakość pracy całego systemu podczas jazdy.
W przypadku zawieszenia pneumatycznego ważna jest również reakcja na włączenie zapłonu – auto powinno wyrównać poziom, a sprężarki nie powinny pracować zbyt długo. Zbyt powolna reakcja lub brak możliwości zmiany wysokości zawieszenia może świadczyć o wyeksploatowanych miechach, nieszczelnościach lub awarii kompresora.
Podsumowując – ocena zawieszenia i amortyzatorów wymaga połączenia obserwacji statycznej i dynamicznej. Drobne objawy, takie jak bujanie, stuki, nurkowanie przy hamowaniu czy nierówne zużycie opon, mogą być zapowiedzią poważnych wydatków. Dlatego warto dokładnie przetestować każdy aspekt zawieszenia jeszcze przed zakupem, a w razie wątpliwości poprosić o przegląd w warsztacie lub stacji kontroli pojazdów. Inwestycja w diagnostykę pozwala uniknąć znacznie większych kosztów już po podpisaniu umowy.
