Sonda lambda to jeden z kluczowych czujników w nowoczesnych silnikach, odpowiadający za pomiar zawartości tlenu w spalinach i umożliwiający precyzyjne sterowanie składem mieszanki paliwowo-powietrznej. Współczesne sondy lambda są wyposażone w grzałki, które pozwalają im szybko osiągnąć temperaturę roboczą, niezbędną do prawidłowego działania już po kilku sekundach od uruchomienia silnika. Uszkodzenie grzałki sondy lambda prowadzi do opóźnionego uzyskania właściwych odczytów, co skutkuje wzrostem zużycia paliwa, gorszą emisją spalin i nierówną pracą silnika, zwłaszcza na zimno. Jak zatem sprawdzić, czy grzałka sondy lambda działa poprawnie, nie demontując jej z układu wydechowego?
Pierwszym krokiem jest obserwacja objawów, które mogą wskazywać na niesprawność grzałki. Typowe symptomy to przedłużone „ssanie” po rozruchu, nierówna praca silnika na zimno, podwyższone zużycie paliwa w pierwszych minutach jazdy oraz opóźnione wygaszenie kontrolki „check engine” po uruchomieniu silnika. W wielu przypadkach komputer sterujący silnikiem rejestruje błąd związany z obwodem grzałki sondy lambda (najczęściej kod P0135 lub podobny), co można łatwo odczytać przy pomocy prostego interfejsu OBD-II.
Aby precyzyjnie sprawdzić poprawność działania grzałki sondy lambda, warto wykonać pomiar rezystancji grzałki za pomocą multimetru. W tym celu należy odłączyć wtyczkę sondy lambda i zlokalizować piny odpowiadające za zasilanie grzałki (zazwyczaj są to dwa z czterech lub pięciu przewodów). Następnie ustawić multimetr na pomiar oporu i sprawdzić wartość rezystancji – typowa sprawna grzałka powinna mieć opór w zakresie od 3 do 15 omów (dokładna wartość zależy od modelu sondy i producenta, dlatego warto sprawdzić dane w dokumentacji technicznej pojazdu). Jeśli miernik pokazuje bardzo wysoką wartość lub brak ciągłości obwodu, grzałka jest uszkodzona i sonda wymaga wymiany.
Drugim sposobem jest sprawdzenie napięcia zasilającego grzałkę podczas pracy silnika. Po włączeniu zapłonu i uruchomieniu silnika na zimno, na przewodach zasilających grzałkę powinna pojawić się wartość napięcia zbliżona do napięcia akumulatora (zwykle 12–14 V). Brak napięcia może świadczyć o uszkodzeniu przekaźnika, bezpiecznika lub przewodów zasilających, a niekoniecznie samej sondy.
Warto również przeprowadzić obserwację parametrów pracy sondy lambda za pomocą komputera diagnostycznego. W zakładce „dane bieżące” można sprawdzić, jak szybko po uruchomieniu silnika sonda zaczyna generować sygnał zmieniający się w zakresie od 0,1 do 0,9 V (dla sond napięciowych) lub jak szybko pojawiają się odpowiednie wartości dla sond szerokopasmowych. Jeśli sonda „ożywa” dopiero po kilku minutach pracy silnika, mimo niskiej temperatury otoczenia, może to świadczyć o niesprawnej grzałce.
Podsumowując, poprawność działania grzałki sondy lambda można sprawdzić poprzez obserwację objawów eksploatacyjnych, odczyt błędów diagnostycznych, pomiar rezystancji grzałki oraz kontrolę napięcia zasilającego. Szybka diagnostyka i wymiana niesprawnej sondy to klucz do prawidłowej pracy silnika, niskiego zużycia paliwa i spełnienia norm emisji spalin. Regularna kontrola tego elementu pozwala uniknąć poważniejszych problemów i kosztownych napraw w przyszłości.
