Odpowietrzanie automatycznej skrzyni biegów to jeden z ważnych etapów serwisowych, który często bywa pomijany lub bagatelizowany, a jego niedopilnowanie może prowadzić do poważnych problemów z działaniem przekładni. Procedura ta polega na usunięciu powietrza, które mogło dostać się do układu hydraulicznego podczas wymiany oleju, naprawy mechatroniki, montażu nowego konwertera momentu obrotowego czy innych ingerencji w układ. Wbrew pozorom, automatyczna skrzynia biegów to precyzyjnie zestrojony system, w którym obecność nawet niewielkiej ilości powietrza może skutkować szarpaniem, ślizganiem się biegów lub nieprawidłową pracą siłowników.
Sam proces odpowietrzania może wyglądać nieco inaczej w zależności od konstrukcji skrzyni, typu zastosowanego układu hydraulicznego i konkretnego modelu pojazdu. W starszych przekładniach, gdzie wymiana oleju odbywa się w sposób statyczny, odpowietrzanie może ograniczać się do krótkiej jazdy testowej i przestawiania dźwigni zmiany biegów przez wszystkie pozycje – od „P” do „L” lub „S”. Celem tej czynności jest przepchnięcie świeżego oleju przez wszystkie kanały i zawory hydrauliczne oraz wypchnięcie pęcherzyków powietrza w kierunku miski olejowej, skąd mogą zostać usunięte lub rozproszone w cieczy.
W nowszych konstrukcjach, zwłaszcza w skrzyniach dwusprzęgłowych i tych wyposażonych w zintegrowaną mechatronikę, procedura odpowietrzania jest bardziej złożona i często wymaga użycia komputera diagnostycznego. Przy pomocy specjalistycznego oprogramowania serwis może aktywować elektrozawory i pompy, które w sposób kontrolowany przepuszczają olej przez cały układ, umożliwiając skuteczne usunięcie powietrza z najbardziej niedostępnych miejsc. Procedura ta może trwać od kilku do kilkunastu minut i jest wykonywana przy odpowiednio rozgrzanym oleju, często przy pracującym silniku.
Niektóre skrzynie wymagają także mechanicznego „nabicia” ciśnienia oleju do określonego poziomu przed wykonaniem właściwego odpowietrzania. Może to obejmować kilkukrotne uruchamianie silnika, wchodzenie w tryb serwisowy skrzyni lub wykonywanie specjalnych sekwencji zmiany biegów przy wciśniętym hamulcu. W skrzyniach z aktywnym chłodzeniem, takich jak DQ500, odpowietrzenie obejmuje również chłodnicę oleju i przewody ciśnieniowe, dlatego cały proces musi być przeprowadzony z pełną starannością.
Jednym z objawów niedostatecznego odpowietrzenia jest charakterystyczne buczenie, zmienne ciśnienie oleju, opóźniona zmiana biegów lub nierówna praca skrzyni po wymianie oleju. W takich przypadkach wykonanie ponownego odpowietrzania często rozwiązuje problem bez konieczności głębszej ingerencji w układ.
Warto zaznaczyć, że odpowietrzanie skrzyni automatycznej to nie to samo co odpowietrzanie sprzęgła hydraulicznego (np. w przypadku dwusprzęgłowych skrzyń typu Powershift) – choć obie procedury mogą być wykonywane przy tej samej okazji, dotyczą różnych układów i wymagają odmiennych narzędzi.
Podsumowując – odpowietrzanie automatycznej skrzyni biegów to istotny krok przy wymianie oleju, montażu nowych podzespołów lub regeneracji. W zależności od typu skrzyni może przebiegać w sposób prosty, ręczny lub wymagać użycia komputera diagnostycznego i specjalnych procedur serwisowych. Choć często bywa pomijane, jego niedopilnowanie może prowadzić do szeregu objawów zakłócających komfort jazdy i przyspieszających zużycie skrzyni. Dlatego każda ingerencja w układ hydrauliczny powinna być zakończona pełnym i prawidłowym odpowietrzeniem.
