Wypalanie filtra cząstek stałych (DPF) to proces niezbędny w nowoczesnych samochodach z silnikiem diesla, mający na celu usunięcie nagromadzonej sadzy z filtra i przywrócenie jego drożności. Proces ten polega na podniesieniu temperatury spalin do poziomu, który umożliwia spalenie cząstek sadzy. Choć wypalanie DPF jest konieczne dla prawidłowego działania układu wydechowego, może mieć również wpływ na inne elementy silnika, w tym na turbosprężarkę. Warto wiedzieć, jak częste i intensywne wypalanie DPF wpływa na trwałość i zużycie tego kosztownego podzespołu.
Podczas aktywnej regeneracji DPF komputer sterujący silnikiem inicjuje proces podniesienia temperatury spalin, najczęściej poprzez dodatkowy wtrysk paliwa w fazie wydechu. Paliwo to nie spala się całkowicie w cylindrze, lecz dopala się w układzie wydechowym, podnosząc temperaturę spalin do poziomu 600–700°C. Tak wysokie temperatury mają za zadanie wypalić sadzę zgromadzoną w filtrze, ale jednocześnie obciążają termicznie wszystkie elementy, przez które przepływają spaliny – w tym turbosprężarkę.
Intensywne nagrzewanie turbosprężarki podczas wypalania DPF prowadzi do rozszerzalności cieplnej elementów wirnika, łożysk i uszczelnień. Jeśli proces regeneracji przebiega prawidłowo i nie jest zbyt częsty, turbosprężarka jest w stanie wytrzymać takie warunki. Problem pojawia się jednak, gdy wypalanie DPF zachodzi zbyt często, na przykład z powodu częstej jazdy na krótkich dystansach, niesprawnego układu wtryskowego lub zatkanego filtra. W takiej sytuacji turbosprężarka jest regularnie poddawana ekstremalnym zmianom temperatury, co przyspiesza zużycie jej elementów.
Wysoka temperatura spalin podczas wypalania DPF może prowadzić do przegrzewania oleju smarującego turbosprężarkę. Olej traci swoje właściwości smarne, co zwiększa tarcie i przyspiesza zużycie łożysk oraz uszczelnień. W skrajnych przypadkach może dojść do powstawania nagaru olejowego w przewodach smarujących, co ogranicza przepływ oleju i prowadzi do zatarcia turbosprężarki.
Kolejnym zagrożeniem jest możliwość przedostania się niespalonego paliwa do oleju silnikowego podczas nieudanych prób wypalania DPF. Rozcieńczenie oleju paliwem obniża jego lepkość i właściwości ochronne, co negatywnie wpływa na smarowanie wszystkich elementów silnika, w tym turbosprężarki. Długotrwała jazda z rozcieńczonym olejem może prowadzić do poważnych awarii i kosztownych napraw.
Warto również pamiętać, że częste wypalanie DPF oznacza, że silnik pracuje w warunkach podwyższonego obciążenia cieplnego. Turbosprężarka, jako element położony najbliżej kolektora wydechowego, jest szczególnie narażona na działanie wysokich temperatur. Regularne przegrzewanie i chłodzenie prowadzi do zmęczenia materiału, pęknięć i osłabienia konstrukcji wirnika.
Aby zminimalizować negatywny wpływ wypalania DPF na turbosprężarkę, należy dbać o regularną wymianę oleju na wysokiej jakości produkt, unikać częstej jazdy na krótkich dystansach oraz reagować na wszelkie objawy nieprawidłowego działania układu wydechowego. Ważne jest także monitorowanie częstotliwości regeneracji DPF i szybkie usuwanie przyczyn nadmiernego zapychania filtra.
Podsumowując, wypalanie DPF wpływa na zużycie turbosprężarki głównie poprzez podwyższenie temperatury pracy oraz ryzyko rozcieńczania oleju silnikowego paliwem. Regularna kontrola stanu technicznego silnika, dbałość o jakość oleju i unikanie jazdy na krótkich dystansach pozwalają ograniczyć negatywne skutki tego procesu i przedłużyć żywotność turbosprężarki.
