Samochód, który regularnie pokonuje wyłącznie krótkie trasy – na przykład dojazdy do pracy, sklepu czy szkoły w granicach kilku kilometrów – narażony jest na specyficzne obciążenia i zużycie, które znacząco różnią się od warunków jazdy długodystansowej. Choć takie użytkowanie wydaje się „lekkie”, w rzeczywistości dla wielu podzespołów samochodu jest to środowisko wyjątkowo niekorzystne. Aby zminimalizować skutki eksploatacji na krótkim dystansie, warto wdrożyć kilka zasad świadomej i regularnej pielęgnacji auta.
Jednym z głównych problemów krótkich tras jest to, że silnik nie ma czasu się rozgrzać do optymalnej temperatury roboczej. Oznacza to, że większość czasu pracuje na zimno, co prowadzi do zwiększonego zużycia oleju silnikowego, gorszego smarowania oraz odkładania się nagaru i osadów wewnątrz jednostki. Dlatego niezwykle istotne jest, aby wymieniać olej częściej, niż zaleca producent – nawet co sześć do ośmiu tysięcy kilometrów, jeśli silnik rzadko osiąga pełną temperaturę pracy. Dotyczy to zwłaszcza nowoczesnych jednostek z turbodoładowaniem, które są bardziej wrażliwe na jakość oleju.
Równie ważna jest kontrola stanu akumulatora. Krótkie przejazdy nie pozwalają alternatorowi na pełne doładowanie akumulatora, co z czasem prowadzi do jego niedoładowania i utraty pojemności. Objawy to problemy z rozruchem, gaśnięcie elektroniki czy zapalające się kontrolki błędów. Warto raz na jakiś czas podłączyć auto do prostownika lub przejechać dłuższą trasę, aby akumulator mógł się doładować.
Krótkie trasy sprzyjają również zaparowaniu wnętrza, ponieważ silnik nie zdąży podgrzać powietrza w układzie nawiewu, a wilgoć z oddechu i ubrań pozostaje w kabinie. Skutkiem może być rozwój pleśni w kanałach wentylacyjnych i nieprzyjemny zapach. Pomaga regularne używanie klimatyzacji (nawet zimą), częste wietrzenie wnętrza oraz sezonowa wymiana filtra kabinowego – najlepiej na taki z węglem aktywnym.
W dieslach jeżdżących na krótkich odcinkach częstym problemem jest niedokończona regeneracja filtra cząstek stałych (DPF). W takich warunkach silnik nie osiąga temperatury niezbędnej do wypalenia sadzy, co prowadzi do zapychania filtra i komunikatów o błędach. W takiej sytuacji konieczne jest przynajmniej raz na kilkaset kilometrów wybranie się w dłuższą trasę, najlepiej na drogę szybkiego ruchu, utrzymując wyższe obroty przez kilkanaście minut, aby umożliwić skuteczne oczyszczenie filtra.
Kolejnym aspektem są hamulce, które na krótkich trasach nie nagrzewają się wystarczająco, by pozbywać się wilgoci i osadów. Może to prowadzić do korozji tarcz, zwłaszcza przy częstym parkowaniu na zewnątrz i w wilgotnym środowisku. Warto raz na jakiś czas wykonać serię mocniejszych hamowań na dłuższym odcinku, by oczyścić powierzchnię roboczą i przywrócić pełną sprawność hamulców.
Nie należy też zapominać o oponach i zawieszeniu, które podczas częstego ruszania i zatrzymywania się, szczególnie w miejskim ruchu, narażone są na nierównomierne zużycie. Regularna kontrola ciśnienia, geometrii zawieszenia i wyważenia kół jest w takich warunkach szczególnie istotna. Warto też obserwować, czy na oponach nie pojawiają się objawy „ząbkowania” lub nieregularnego zużycia, które mogą świadczyć o niedostosowaniu ogumienia do stylu jazdy lub nierównomiernym obciążeniu.
Podsumowując – aby zadbać o auto eksploatowane na krótkich trasach, należy szczególnie pilnować stanu oleju i częstotliwości jego wymiany, kontrolować akumulator, zapewniać silnikowi okazjonalne dłuższe przejazdy, dbać o czystość układu wentylacji, pilnować skuteczności hamulców i obserwować stan opon. Choć auto poruszające się na krótkich dystansach może wydawać się mniej eksploatowane, to w praktyce wiele jego podzespołów pracuje w trudnych warunkach, co wymaga większej czujności i staranności ze strony właściciela.
