Podczas codziennej jazdy samochodem wielu kierowców zastanawia się, jakie dokładnie dokumenty należy mieć przy sobie, aby w razie kontroli drogowej uniknąć mandatu lub niepotrzebnych problemów. Przepisy w Polsce ulegały na przestrzeni ostatnich lat licznym zmianom, dlatego warto znać aktualny stan prawny i mieć świadomość, które dokumenty muszą być fizycznie obecne w pojeździe, a które nie są już wymagane w tradycyjnej formie.
Od października dwa tysiące osiemnastego roku kierowcy nie muszą już wozić ze sobą dowodu rejestracyjnego ani polisy OC, ponieważ dane te są dostępne w Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców, do której funkcjonariusze Policji, Straży Granicznej czy Inspekcji Transportu Drogowego mają bezpośredni dostęp. W razie kontroli mogą więc sami sprawdzić, czy auto jest zarejestrowane i objęte obowiązkowym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej. W praktyce oznacza to, że brak tych dokumentów w samochodzie nie skutkuje już mandatem, o ile dane pojazdu są poprawnie zarejestrowane i aktualne.
Pomimo tego warto jednak zabierać dowód rejestracyjny w podróż, zwłaszcza jeśli planujemy wyjazd za granicę lub przekazanie auta innej osobie. W sytuacjach takich jak kolizja drogowa, wypożyczenie auta lub jego sprzedaż dokument ten bywa nadal potrzebny, a jego fizyczna obecność ułatwia wiele formalności.
Inaczej sprawa wygląda z dokumentem prawa jazdy. Do czerwca dwa tysiące dwudziestego pierwszego roku jego posiadanie w fizycznej formie było obowiązkowe podczas jazdy samochodem. Obecnie również ten dokument nie musi być już okazywany w formie plastikowej karty – dane kierowcy również są dostępne w bazie CEPiK i mogą zostać sprawdzone elektronicznie. Jednak brak prawa jazdy może skutkować problemami w sytuacjach nietypowych – na przykład poza granicami kraju lub podczas kolizji, kiedy dane osobowe i uprawnienia muszą być potwierdzone natychmiastowo.
Jedynym dokumentem, który obowiązkowo trzeba posiadać fizycznie podczas jazdy, jest dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający tożsamość. W przypadku kontroli drogowej policjant ma prawo zażądać potwierdzenia danych osobowych, a brak dokumentu może zakończyć się mandatem lub koniecznością doprowadzenia do komisariatu w celu ustalenia tożsamości. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy kierowca nie ma przy sobie telefonu z aplikacją mObywatel, która również może służyć jako cyfrowy dokument.
Jeśli samochód jest użytkowany przez inną osobę niż właściciel, warto mieć przy sobie pisemne upoważnienie do korzystania z pojazdu – szczególnie w przypadku wyjazdów zagranicznych. Choć w Polsce nie jest to obowiązkowe, może ułatwić formalności w razie kontroli czy stłuczki. W pojazdach firmowych przydatne jest także pełnomocnictwo od pracodawcy, które potwierdza prawo do użytkowania służbowego auta.
Dla kierowców poruszających się pojazdami wyposażonymi w tachograf, takich jak busy, ciężarówki czy autokary, obowiązkowe jest posiadanie karty kierowcy. W przypadku przewozu towarów lub osób wymagane są także odpowiednie zezwolenia, wypisy z licencji oraz świadectwa kwalifikacji – ale są to dokumenty dotyczące działalności zawodowej.
Podsumowując, w Polsce kierowca samochodu osobowego nie musi już wozić przy sobie ani dowodu rejestracyjnego, ani polisy OC, ani nawet fizycznego prawa jazdy – o ile wszystkie dane pojazdu i kierowcy są zgodne i aktualne w systemie. Obowiązkowy jest natomiast dokument potwierdzający tożsamość. Dodatkowo, dla własnego bezpieczeństwa i wygody, warto mieć przy sobie prawo jazdy, dowód rejestracyjny oraz potwierdzenie OC – zwłaszcza przy wyjazdach za granicę, w sytuacjach spornych lub przy przekazywaniu auta innej osobie.
