Wielu kierowców ignoruje pierwsze dźwiękowe symptomy zużycia sprzęgła, tłumacząc je sobie wiekiem samochodu lub naturalnym zużyciem elementów eksploatacyjnych. Tymczasem niektóre odgłosy mogą wprost wskazywać na to, że układ sprzęgła zbliża się do końca swojej sprawności. Rozpoznanie tych dźwięków i ich prawidłowa interpretacja pozwala nie tylko zapobiec kosztownym awariom, ale także zwiększa bezpieczeństwo użytkowania auta.
Pierwszym i bardzo często opisywanym objawem jest metaliczny szelest lub chrobotanie podczas wciskania lub puszczania pedału sprzęgła. Dźwięk ten może pochodzić z łożyska oporowego, które jest nieodłącznym elementem działania sprzęgła. W momencie wciskania pedału, łożysko dociska sprężyny tarczy dociskowej, co umożliwia rozłączenie napędu. Jeżeli łożysko zaczyna hałasować, może to oznaczać jego zużycie lub niedostateczne smarowanie. Im dźwięk jest wyraźniejszy i częstszy, tym bliżej końca żywotności całego zestawu sprzęgła.
Kolejnym dźwiękiem, który powinien zwrócić uwagę kierowcy, jest wyraźne zgrzytanie przy zmianie biegów. Choć takie objawy mogą być również związane z synchronizatorami skrzyni biegów, to często mają one źródło w niepełnym wysprzęglaniu. Oznacza to, że sprzęgło nie oddziela w pełni napędu, co skutkuje tarciem zębatek podczas zmiany przełożenia. Jeśli zjawisko to pojawia się wyłącznie przy ruszaniu lub przejściu z pierwszego na drugi bieg, może to być jasny sygnał, że tarcza sprzęgła lub mechanizm docisku nie spełnia już swojej roli w stu procentach.
Niektórzy kierowcy zauważają również charakterystyczne stukanie, które pojawia się po puszczeniu sprzęgła, zwłaszcza na niższych biegach lub podczas jazdy z małą prędkością. Ten dźwięk bywa efektem luzów w tarczy sprzęgła, a konkretnie w jej wewnętrznej części, która łączy się z wałkiem sprzęgłowym. Jeżeli sprężyny tłumiące drgania są już mocno zużyte, może dochodzić do uderzeń metalu o metal, co daje słyszalny i niepokojący efekt.
W skrajnych przypadkach, gdy dochodzi do uszkodzenia docisku lub wykruszenia materiału ciernego tarczy, słychać nie tylko metaliczne tarcie, ale także wręcz szarpane, nierówne odgłosy przypominające dźwięk piłowania lub zacinania. To już wyraźny sygnał, że sprzęgło zbliża się do awarii i może w każdej chwili przestać funkcjonować. W takim stanie dalsza jazda jest ryzykowna i może prowadzić do uszkodzenia koła zamachowego, skrzyni biegów lub nawet przerwania pracy napędu w trakcie jazdy.
Warto także zwrócić uwagę na różnice w dźwięku pracy silnika i napędu przy różnych obciążeniach. Jeśli auto pracuje gładko przy niskim obciążeniu, ale przy dynamicznym przyspieszaniu słychać pisk, przeciągnięcie lub jakby ślizganie się wewnętrznych elementów, może to oznaczać, że materiał cierny tarczy się kończy i nie jest w stanie utrzymać przekazywanego momentu obrotowego. To jeden z najczęstszych zwiastun ślizgania się sprzęgła, a co za tym idzie – jego zużycia.
Niepokojące dźwięki w okolicach sprzęgła, zwłaszcza te występujące cyklicznie i tylko w określonych momentach – przy ruszaniu, zmianie biegów lub wciśnięciu pedału – to sygnały, które nie powinny być lekceważone. Ich źródło może być złożone, ale w większości przypadków wiąże się z postępującym zużyciem jednego lub więcej elementów zestawu sprzęgła. Szybka reakcja i diagnostyka pozwalają ograniczyć koszty i uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek na drodze.
