Turbosprężarka to niezwykle precyzyjny i obciążony element współczesnych silników spalinowych. Jej zadaniem jest zwiększanie ilości powietrza dostarczanego do cylindrów, co przekłada się na większą moc i lepszą efektywność jednostki napędowej. Niestety, turbo pracuje w bardzo trudnych warunkach – przy wysokich temperaturach, ogromnych prędkościach obrotowych i dużych obciążeniach mechanicznych. To sprawia, że jest podatna na różnego rodzaju awarie, których przyczyny często wynikają z zaniedbań eksploatacyjnych lub wad konstrukcyjnych. Oto najczęstsze powody uszkodzeń turbosprężarki:
-
Niewłaściwe smarowanie i zanieczyszczony olej
Najczęstszą przyczyną awarii turbo jest niedostateczne smarowanie łożysk. Zbyt niski poziom oleju, użycie niewłaściwego oleju lub zbyt rzadkie jego wymiany prowadzą do powstawania nagaru, przegrzewania i zatarcia łożysk oraz wirnika. Zanieczyszczenia w oleju (np. opiłki, sadza) działają jak ścierniwo, przyspieszając zużycie precyzyjnych elementów. -
Nagłe wyłączanie silnika po intensywnej jeździe
Po dynamicznej jeździe turbosprężarka jest bardzo rozgrzana. Natychmiastowe zgaszenie silnika powoduje zatrzymanie obiegu oleju, co prowadzi do tzw. „koksowania” oleju w turbo – powstawania twardego nagaru blokującego kanały olejowe. W efekcie dochodzi do niedosmarowania i szybkiego zużycia łożysk. -
Nieszczelności w układzie dolotowym lub wydechowym
Uszkodzone przewody, opaski, intercooler czy uszczelki powodują ucieczkę sprężonego powietrza lub spalin, co zmusza turbosprężarkę do pracy z większym obciążeniem. Skutkuje to przegrzewaniem, spadkiem wydajności i szybszym zużyciem elementów turbo. -
Dostanie się ciał obcych do turbo
Zanieczyszczenia, które przedostaną się przez nieszczelny filtr powietrza lub uszkodzony przewód dolotowy, mogą uszkodzić łopatki wirnika, spowodować jego rozregulowanie, drgania i w konsekwencji poważną awarię turbiny. -
Zapchanie lub zanieczyszczenie intercoolera
Zanieczyszczony intercooler ogranicza przepływ powietrza i pogarsza chłodzenie, co prowadzi do wzrostu temperatury pracy turbo i ryzyka przegrzania. -
Zapieczenie łopatek zmiennej geometrii (VGT/VTG)
W silnikach z turbiną o zmiennej geometrii nagar i sadza mogą powodować blokowanie łopatek, co skutkuje utratą mocy, opóźnioną reakcją na gaz i poważnymi awariami. -
Nieprawidłowy montaż lub tuning
Błędy przy montażu nowej lub regenerowanej turbosprężarki, złe podłączenie przewodów olejowych, niewłaściwy dobór turbo przy tuningu czy brak strojenia silnika prowadzą do przeciążenia i szybkiego uszkodzenia turbiny. -
Zbyt rzadka jazda na wyższych obrotach
Ciągła jazda na niskich obrotach, zwłaszcza w mieście, sprzyja gromadzeniu się nagaru i sadzy w układzie wydechowym oraz na łopatkach turbo, co prowadzi do ich zapieczenia i utraty sprawności.
Najczęstsze przyczyny awarii turbosprężarki to zaniedbania eksploatacyjne – brak regularnej wymiany oleju, zanieczyszczenia, nieszczelności, nagłe wyłączanie silnika po ostrej jeździe, zapieczenie łopatek oraz błędy montażowe. Regularny serwis, stosowanie wysokiej jakości oleju i filtrów, dbałość o szczelność układu dolotowego i wydechowego oraz ostrożna eksploatacja to klucz do długowieczności i bezproblemowej pracy turbosprężarki.
