Problemy z regeneracją filtra cząstek stałych (DPF) to jedna z najczęstszych bolączek współczesnych silników wysokoprężnych. Choć DPF pełni bardzo ważną funkcję – oczyszcza spaliny z sadzy i pyłów, które w przeciwnym razie trafiałyby do atmosfery – jego poprawne działanie zależy od wielu czynników, a proces regeneracji, czyli wypalania nagromadzonej sadzy, bywa zawodny. Gdy coś idzie nie tak, pojawiają się objawy, które początkowo mogą być subtelne, ale w krótkim czasie mogą doprowadzić do unieruchomienia samochodu i poważnych wydatków. Warto więc wiedzieć, jak rozpoznać, że regeneracja DPF nie przebiega prawidłowo.
Jednym z pierwszych objawów problemów z regeneracją jest zauważalne zwiększenie zużycia paliwa. Dzieje się tak dlatego, że sterownik silnika inicjuje proces wypalania filtra przez podniesienie temperatury spalin – poprzez podwyższenie obrotów, późny zapłon paliwa lub dodatkowy wtrysk w fazie wydechu. Jeśli regeneracja nie kończy się sukcesem, próby są powtarzane, a silnik częściej pracuje w trybie zwiększonego spalania. Kierowca może nie zauważyć samego momentu wypalania, ale z czasem zaczyna odczuwać, że samochód „bierze więcej niż zwykle”.
Drugim typowym sygnałem są częste próby wypalania filtra – nawet co kilkadziesiąt kilometrów. Jeśli DPF zapełnia się szybciej niż zwykle, a silnik próbuje przeprowadzać regenerację niemal przy każdej dłuższej jeździe, to oznaka, że filtr nie oczyszcza się skutecznie. Przyczyną mogą być zakłócenia w pracy wtryskiwaczy, niedogrzewanie się układu, problemy z sondami temperatury lub czujnikiem różnicy ciśnień, a także jazda wyłącznie na krótkich dystansach, która nie pozwala osiągnąć temperatury niezbędnej do wypalania sadzy.
Kolejnym objawem są wahania obrotów biegu jałowego i nierówna praca silnika podczas wypalania. Choć regeneracja zazwyczaj odbywa się dyskretnie, przy wysokim poziomie zapełnienia DPF silnik może wyraźnie reagować – obroty mogą się podnosić, samochód może delikatnie szarpać lub reagować opóźnieniem na gaz. W niektórych modelach słychać również wyraźniejszy szum wentylatora chłodnicy, który pracuje dłużej po wyłączeniu silnika – to także objaw zakończonej lub przerwanej regeneracji.
Jeśli problemy narastają, pojawiają się kolejne symptomy – np. spadek mocy, tryb awaryjny silnika, ograniczenie prędkości maksymalnej i ostrzeżenia na desce rozdzielczej. W wielu autach pojawia się komunikat w stylu „filtr DPF wymaga czyszczenia – kontynuuj jazdę” lub zapala się kontrolka silnika. Oznacza to, że filtr jest już bardzo zapełniony i system nie jest w stanie samodzielnie dokończyć procesu wypalania. Jeśli kierowca zignoruje te objawy, z czasem układ przejdzie w tryb ograniczenia mocy, a regeneracja aktywna przestanie być możliwa.
W skrajnych przypadkach dochodzi do sytuacji, w której filtr DPF jest tak zapchany, że spalinom brakuje ujścia. Samochód może wtedy gasnąć, mieć trudności z rozruchem lub zupełnie odmawiać jazdy. W takim stanie niezbędna jest profesjonalna interwencja – regeneracja w warunkach warsztatowych lub nawet wymiana filtra, co wiąże się z dużym wydatkiem.
Podsumowując – objawy problemów z regeneracją DPF to m.in. zwiększone zużycie paliwa, częste próby wypalania, nierówna praca silnika, podniesione obroty biegu jałowego, spadek mocy, ostrzeżenia na desce rozdzielczej i w końcu tryb awaryjny lub unieruchomienie auta. Kluczowe znaczenie ma szybkie reagowanie – im wcześniej wykryta usterka, tym większa szansa na skuteczne czyszczenie DPF bez konieczności kosztownej wymiany. W codziennej eksploatacji warto raz na jakiś czas zabrać auto na dłuższą trasę, utrzymywać obroty na odpowiednim poziomie i unikać ciągłego przerywania cyklu regeneracji. Dzięki temu filtr będzie miał szansę się skutecznie wypalić, a silnik – pracować bez ograniczeń.
