Układ klimatyzacji w samochodzie zaprojektowany jest do pracy w określonym zakresie obciążeń i warunków eksploatacyjnych. Gdy zostanie przekroczona granica jego wydolności, mogą wystąpić objawy przeciążenia, które świadczą o tym, że system nie pracuje prawidłowo lub znajduje się na granicy swojej wytrzymałości. Objawy te bywają niepozorne, ale ich zignorowanie może prowadzić do poważniejszych awarii i kosztownych napraw.
Jednym z pierwszych objawów przeciążenia instalacji klimatyzacyjnej jest zauważalny spadek wydajności chłodzenia. Mimo że sprężarka pracuje, a nawiew działa, powietrze w kabinie nie jest wystarczająco chłodne. Zdarza się, że po dłuższym czasie jazdy w upale układ zaczyna chłodzić z opóźnieniem lub przestaje działać cyklicznie – raz działa, raz nie. To sygnał, że układ może być przeciążony, np. przez przegrzewanie się skraplacza, zbyt wysokie ciśnienie w obiegu czynnika lub ograniczony przepływ powietrza.
Drugim często występującym objawem są niepokojące dźwięki dobiegające spod maski, szczególnie z okolic sprężarki. Przeciążona sprężarka pracuje z dużym wysiłkiem, co może skutkować stukanie, szarpaniem przy załączaniu lub charakterystycznym wyciem. Taki dźwięk oznacza, że sprężarka może być zmuszana do pracy przy zbyt wysokim ciśnieniu lub braku odpowiedniego smarowania. W skrajnych przypadkach może dojść do jej zatarcia.
Kolejnym objawem przeciążenia układu klimatyzacji są wahania obrotów silnika, szczególnie widoczne na biegu jałowym. Gdy klimatyzacja załącza się, silnik zauważalnie zwalnia lub zaczyna pracować nierówno. Choć pewien spadek obrotów jest normalny, nadmierne wahania mogą świadczyć o tym, że układ zbyt mocno obciąża jednostkę napędową – być może z powodu oporów stawianych przez zablokowaną sprężarkę, zbyt wysokiego ciśnienia roboczego lub uszkodzonego sprzęgła elektromagnetycznego.
W nowoczesnych pojazdach przeciążenie klimatyzacji często skutkuje też błędami zapisanymi w pamięci sterownika. Komputer może wyłączyć układ chłodzenia, aby zapobiec dalszym uszkodzeniom. W takich przypadkach kierowca zauważa, że klimatyzacja przestaje działać nagle, bez wcześniejszych objawów, a próba jej włączenia kończy się niepowodzeniem. Często towarzyszy temu migająca kontrolka lub komunikat na ekranie komputera pokładowego.
Nie można też zapominać o wpływie temperatury zewnętrznej. W bardzo upalne dni układ pracuje ze zwiększoną intensywnością, a dodatkowe czynniki – takie jak zanieczyszczony skraplacz, uszkodzony wentylator chłodnicy, zbyt wysoki poziom czynnika lub zbyt mała ilość oleju – mogą sprawić, że granica przeciążenia zostanie szybciej osiągnięta. Wówczas system zaczyna się wyłączać, by zapobiec uszkodzeniom wewnętrznym.
Podsumowując, przeciążenie instalacji klimatyzacji objawia się najczęściej spadkiem skuteczności chłodzenia, głośną pracą sprężarki, nierówną pracą silnika, błędami systemowymi lub cyklicznym wyłączaniem się układu. Te symptomy nie powinny być ignorowane. Szybka reakcja i diagnostyka pozwala nie tylko uniknąć poważnej awarii, ale także przywrócić pełną funkcjonalność i komfort korzystania z klimatyzacji nawet w najbardziej wymagających warunkach.
